43849 img061 (40)

Zarażenie E. vermicularis może również następować drogą inhalacyjną, np. z kurzem. Po dostaniu się do wnętrza układu pokarmowego, uwolnione z jaj larwy rosną i dojrzewają w jelicie grubym. Owsica może występować rodzinnie.

" Pruritus ani " - świąd odbytu jest głównym symptomem, związanym z nocną wędrówką dojrzałych samic, powodującym bezsenność.

Zarażenie E. vermicularis może być przyczyną poważnych komplikacji: zapalenia wyrostka robaczkowego czy otrzewnej (appendicitis, peritonitis). Wykrywanie. Konieczna jest bezpośrednia mikroskopowa identyfikacja jaj E. vermicularis w rozmazie, wykonanym z materiału, pobranego np. metodą przylepca celofanowego z okolic fałd odbytu. Ze względu na bchawior samic owsika, u ok. 95% osób zarażonych nie stwiedza się jaj E. vermicularis w materiale koproskopowym.

Zapobieganie. Przestrzeganie zasad socjalnej i personalnej higieny, ochrona żywności przed kurzem, równoczesne leczenie osób zarażonych, szczególnie dzieci, przebywających w grupach przedszkolnych itp. to podstawowe działania w profilaktyce owsicy.

Trichuris trichiurj - Włosogłówka ludzka (Trichocephjlus trichiuris) włosogtówczyca (trichurosis)

Morfologia. Nicienie te mają bardzo cienki przedni odcinek ciała i dużo grubszy odcinek tylny- samice mierzą od 3,5 - 5cm, samce 3 - 4,5cm, mają zakręconą grubszą część ogonową. Jaja u wymiarach 50 x 22pm usuwane do środowiska z odchodami są brązowe, beczułkowate, z dwoma czopami biegunowymi. Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Te kosmopolityczne, monokseniczne nicienie są częste w rejonach tropikalnych, gdzie mogą występować endemicznie. Dorosłe włosogłówki bytują w jelicie grubym człowieka; jaja składane są w kale, usuwane do środowiska zewnętrznego, gdzie stają się inwazyjne po około 11 dniach do kilku miesięcy, w zależności od warunków klimatycznych: w ok. 25°C osiągają inwazyjność w ciągu 3 tygodni. Źródłem zarażenia są warzywa, głównie sałata, zanieczyszczone jajami pasożyta, które mogą przenosić się również z kurzem oraz występować na różnych przedmiotach, np. zabawkach. Zarażenie następuje drogą pokarmową; w zasadzie nie występuje bezpośrednia transmisja człowiek-człowiek. W układzie pokarmowym człowieka larwy T. trichiura, uwolnione z otoczek jajowych, osiągają jelito grube, gdzie dojrzewają. Okres prepatentny wynosi około 3 miesięcy. W ciężkich, chronicznych inwazjach występują bóle brzucha, zapalenie jelit, wymioty, biegunki, anemia. Bardzo często, szczególnie u dzieci, dochodzi do wtórnych infekcji bakteryjnych. Wykrywanie. W rozmazach kału można stwierdzić mikroskopowo obecność charakterystycznych, beczułkowatych jaj T. trichiura z dwoma czopami biegunowymi.

/upoliugimie. Unikanie bezpośredniego stosowania ludzkich odchodów w pmdukcji ogrodniczej, dokładne mycie warzyw może zmniejszyć ryzyko /itnu-i /.yszczcnia ich jajami T. trichiura. Bardzo ważnym elementem profilaktyki I <* * 11 let/emc osób zarażonych.

///(hmelfe spitą lis - Włosień kręty I ri< hinelloza (trichinellosis)

Morfologia. Jest to najmniejszy pasożytniczy nicień człowieka; dorosła samica osiąga 2,5 - 5mm długości, samiec mierzy ok. 1,5 mm; larwy w torebce mięśniowej < osiągają długość 1 mm.

Iśpidcmiologia, rozwój i patogeneza.

Nicień ten występuje w całym świecie, ale /. większą częstością w rejonach tropikalnych. Jest gatunkiem poliksenicznym, zdolnym do rozwoju w wielu gatunkach drapieżnych i wszystkożemych ssaków, ptaków i gadów; także człowiek należy do jego żywicieli."

Wyróżnia się 2 typy cyklu życiowego i spiralis: synantropijny - związany z biolopem człowieka (Świnia, szczur, mysz, kot) oraz związany z biotopem zwierząt dziko żyjących.

W każdym z organizmów żywicielskich przebieg cyklu jest identyczny. Zarażenie następuje drogą pokarmową poprzez zjedzenie form inwazyjnych, którymi są charakterystycznie spiralnie skręcone larwy, otorbione w mięśniach zwierząt. W ten sposób zaraża się także człowiek, zjadając inwazyjne larwy otorbione w niedogotowanym, niedopieczonym lub niedosmażonym mięsie np. wieprzowym czy z dzika. W jelicie uwolnione z torebek larwy wnikają pod nabłonek, gdzie dojrzewają w ciągu około 4 dni, po czym samice rodzą żywe larwy. Każda samica może wyprodukować aż 2500 larw, które wnikają do krwi obwodowej, migrują poprzez system naczyniowy, serce, płuca aby ostatecznie osiedlić się w mięśniach poprzecznie prążkowanych. Wykazują one wyraźną preferencję do aktywnych grup mięśni, dobrze zaopatrywanych w tlen: przepony, języka, szyi, międzyżebrowych. Zarażona komórka mięśniowa podlega daleko idącym zmianom morfofizjologicznym, zostaje podporządkowana potrzebom pasożyta stając się tzw. komórką niańką. Zawarta w niej larwa skręca się spiralnie i otarbia, zachowując długo zdolność do zarażenia kolejnego organizmu; w mięśniach człowieka z czasem ulega kalcyfikacji.

41