Zarażenie £ wrmicularU może również następować drogą inhalacyjną, np. z kurzem. Po dostaniu się do wnętrza układu pokarmowego, uwolnione z jaj larwy rosną i dojrzewają w jelicie grubym. Owaica może wystgjować rodzinnie.
" Pruritus ani " - świąd odbytu jest głównym symptomem, związanym z nocną wędrówką dojrzałych samic, powodującym bezsenność.
Zarażenie £ wmtcularis może być przyczyną poważnych komplikacji: zapalenia wyrostka robaczkowego czy otrzewnej (appendicitis, peritonitis). Wykrywanie. Konieczna jest bezpośrednia mikroskopowa identyfikacja jaj £ vermtcularls w rozmazie, wykonanym z materiału, pobranego np. metodą przylepca oelofiuwwego z okolic ftłd odbytu. Ze względu na bebawior samic owsika, u ok. 95% osób zarażonych nie stwiedza się jaj E vermlcularls w materiale koproskopowym
Zapobieganie. Przestrzeganie zasad socjalnej i personalnej higieny, ochrona żywności przed kurzem, równoczesne leczenie osób zarażonych, szczególnie dzieci, przebywających w grupach przedszkolnych itp. to podstawowe działania w profilaktyce owsicy.
THchuris irichiutt - Wtosogtówka ludzka
CTrkhoccpfalus trtchturis) włosogłówczyca (trichurosis)
Morfologia. Nicienie te mają bardzo cienki przedni odcinek ciała i dużo grubszy odcinek tylny- samice mierzą od 3,5 - 5cm, samce 3 - 4,5cm, mają zakręconą grubszą część ogonową Jaja u wymiarach 50 x 22pm usuwane do środowiska z odchodami są brązowe, beczułkowate, z dwoma czopami biegunowymi Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Te kosmopolityczne, monokscniczne nicienie są częste w rejonach tropikalnych, gdzie mogą wysterować endemicznie. Dorosłe włosogłówki bytują w jelicie grubym człowieka; jaja składane są w kale, usuwane do środowiska zewnętrznego, gdzie stają się inwazyjne po około 11 dniach do kilka miesięcy, w zależności od warunków klimatycznych: w ok. 25*C osiągną inwazyjność w ciągu 3 tygodni ŹrótBem zarażenia są warzywa, głównie sałata, zanieczyszczone jajami pasożyta, które mogą przenosić się również z kurzem oraz występować na różnych przedmiotach, np. zabawkach. Zarażenie następuje drogą pokarmową; w zasadzie nie występuje bezpośrednia transmisja człowiek-człowiek. W układzie pokarmowym człowieka larwy T. trlchtura, uwolnione z otoczek jąjowych, osiągają jelito grube, gdzie dojrzewają. Okres prepaientny wynosi około 3 miesięcy. W ciężkich, chronicznych inwazjach występują bóle brzucha, zapalenie jelit, wymioty, biegunki, anemia. Bardzo często, szczególnie u dzieci, dochodzi do wtórnych infekcji bakteryjnych. Wykrywanie. W rozmazach kału można stwierdzić mikroskopowo obecność charakterystycznych, beczułkowatych jaj 7. triefaura z dwoma czopami biegunowymi
Zapobieganie. Unikanie bezpośredniego stosowania ludzkich odchodów w produkcji ogrodniczej, dokładne mycie warzyw może zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia ich jajami T. trichiura. Bardzo ważnym elementem profilaktyki jest leczenie osób zarażonych.
Trlcbinelk spirąhs - Włosień kręty trichinelloza (trichinellosis)
Morfologia. Jest to najmniejszy pasożytniczy nicień człowieka; dorosła samica osiąga 2,5 - Smm długości, samiec mierzy ok. 1,5 mm; larwy w torebce mięśniowej • osiągają długość 1 mm.
Epidemiologia, rozwój i patogeneza.
Nicień ten występuje w całym świecie, ale z większą częstością w rejonach tropikalnych. Jest gatunkiem poiiksenicznyui, zdolnym do rozwoju w wielu gatunkach . drapieżnych i wszystkożemych ssaków, ptaków i gadów; także człowiek należy do jego żywicieli."
Wyróżnia się 2 typy cyklu życiowego T. spirali,r. synantropijny - związany z biotopem człowieka (świnią, szczur, mysz, kot) oraz związany z biotopem zwierząt dziko żyjących.
W każdym z organizmów żywic ielskich przebieg cyklu jest identyczny. Zarażenie następuje drogą pokarmową, poprzez zjedzenie form inwazyjnych, którymi są charakterystycznie spiralnie skręcone larwy, otorbione w mięśniach zwierząt W ten sposób zaraża się także człowiek, gadając inwazyjne larwy otorbione w niedogotowanym, niedopieczonym lub niedosmażonym mięsie np. wieprzowym czy z dzika. W jelicie uwolnione z torebek larwy wnikają pod nabłonek, gdzie dojrzewają w ciągu około 4 dni, po czym samice rodzą żywe larwy. Każda samica może wyprodukować aż 2500 larw, która wnikają do krwi obwodowej, migrują poprzez system naczyniowy, serce, płuca aby ostatecznie osiedlić się w mięśniach poprzecznie prążkowanych. Wykazują one wyraźną preferencję do aktywnych gną) mięśni, dobrze zaopatrywanych w tlen: przepony, języka, szyi, międzyżebrowych. Zarażona komórka mięśniowa podlega daleko idącym zmianom morfbfigologłcznym, zostaje podporządkowana potrzebom pasożyta stając się tzw. komórką niańką. Zawarta w niej larwa skręca się spiralnie i otarbia, zachowując długo zdolność do zarażenia kolejnego organizmu; w mięśniach człowieka z czasem ulega kalcyfikacji.
41