44906 Laboratorium materiałoznawstwa3

106

rzywa sztucznego. Powinien być zachowany stosunek wielkości powierzchni katody do powierzchni anody równy 3:1. Dla łatwiejszego ustabilizowania warunków prądowych podczas elektrolizy stosuje się dwie katody rozstawione po obu stronach próbki w odległości od niej 25*30 mm. W tym samym celu stosuje się mieszanie elektrolitu.

Polerowanie elektrolityczne polega na szybszym rozpuszczaniu wyniosłości niż materiału w zagłębieniach na powierzchni próbki, dzięki czemu można uzyskać głsdką powierzchnię.

Najważniejsze zelety polerowanie elektrolitycznego:

1.    szybkie wykonanie szlifu,

2.    w próbkach tak wypolerowanych, brak warstwy odkształconej zgniotem (warstwy Beilby’ego), która jest usuwana w czasie elektrolizy,

3* możność otrzymania na jednej próbce większej ilości szlifów, a w szczególności szlifów na powierzchniach wzajemnie prostopadłych,

4. powierzchnie szlifów po polerowaniu elektrolitycznym uzyskuje się płaskie, co jest bardzo ważne przy badaniach mikroskopowych.

Główne wady polerowanie elektrolitycznego:

1.    duża różnorodność warunków polerowania;

2.    konieczność utrzymania składu i koncentracji elektrolitu w odpowiednich granicach;

3.    konieczność ścisłego zachowania określonych warunków procesu polerowania, gdyż w przeciwnym przypadku mogą wystąpić punktowe wyżarcia niektórych składników strukturalnych na powierzchni szlifu (Jest to przypadek punktowej korozji, która nosi nazwę plttlng).

4.2.4. Obserwacje szlifu nietrawionego

W celu sprawdzenia Jakości szlifu i ustalenie obecności, rozmieszczenie oraz kształtu pewnych elementów strukturalnych, ogląda się szlify wypolerowane pod mikroskopem, najczęściej przy powiększeniu 100-krotnym. Na szlifach nietrawionych można obserwować rysy, pęknięcia, pory, wtrącenia niemetaliczne (np.na nietrawionych szlifach żeliwa szarego obserwuje się wydzielenia grafituj.' W materiałach, posiadających w swojej strukturze składniki znacznie różniące się twardością, można te składniki zauważyć na szlifach nietrawionych, na przykład węgliki w stalach narzędziowyoh lub ołów w brązie ołowiowym.

4.2.5. Trawienie szlifów

Po zakończeniu obserwacji szlifu nietrawionego należy go wytrawić w celu ujawnienia i umożliwienia obserwacji mikroskopowej składników strukturalnych. Trawienie może być chemiczne lub elektrolityczne.I Ujawnienie struktury na szlifach przeprowadza się w pewnych przypadkach specjalnymi metodami, jak np.: wyżarzanie w próżni, podczas którego powstają pofałdowania, tzw. relief wypolerowanych szlifów, albo wyżarzanie w określonych temperaturach i odpowiedniej atmosferze, powodujące powstanie różnych barw nalotowych na poszczególnych składnikach strukturalnych.

4.2.5.1. Trawienie chemiczne

Do ujawniania struktury na szlifach najczęściej stosowane jest trawienie chemiozne. Polega ono na chemicznym i elektrochemicznym działaniu odpowiedniego odczynnika, dobranego do badanego materiału i wykrywanej struktury.