45666 pdl 1

wynika, iż dla ok. 45% informatorów pojęcie wilkołaka nie było obce. Zebrany jednakże w tej kwestii materiał jest bardzo fragmentaryczny. Najczęściej stwierdzano, iż czynności zamiany człowieka w wilka dokonywali czarownicy i czarownice głównie z zemsty za fakt niezaproszenia ich na wesele. Jest to bardzo tradycyjny motyw zemsty, na który zwracali uwagę liczni badacze wierzeń ludowych, jak K.W. Wójcicki, O. Kolberg, K. Moszyński, J. Krzyżanowski czy BI Baranowski. W opowieściach informatorów kwestia ta przedstawiała się następująco:

„Był w okolicy taki czarownik, którego kiedyś nie zaproszono na organizowane w tej wsi wesele. Czarownik bardzo się tym zdenerwował i kiedy we-selnicy powracali z kościoła, to wyszedł na drogę, wypowiedział kilka niezrozumiałych słów i całe wesele zamieniło się w wilkołaki. Nie zmienił ich na zawsze, a tylko na rok. Po upływie roku wszyscy weselnicy powrócili z lasu w ludzkiej postaci, tylko skórę na dłoniach mieli stwardniałą i pełno było na niej odcisków. Wydarzenie to miało miejsce bardzo dawno i opowiadał mi je dziadek, gdy miałem 16 lat" (AKE UMCS, 1119).

„Raz do Grabówki przyszli ludzie aż zza Buga i szukali stada wilków, bo było to całe wesele zamienione w wilkołaki. Ludzie ci stali się wilkami i poszli w las, dlatego ich szukano. Takie zamienione wilki chodzą całym stadem i nie można go rozbić. Wesele to zamienił w wilki czarownik z zemsty, że nie poproszono go na ucztę. O wydarzeniu tym opowiadała moja matka, iż było ono bardzo dawno" (AKE UMCS, 1131).

„Młynarze i owczarze byli przeważnie czarownikami. Jakieś 100 lat temu miało miejsce w Łanczowie takie zdarzenie, że koło młyna przejechało bez zatrzymania się wesele do kościoła. Było zaś w zwyczaju zatrzymać się i poczęstować młynarza. Ten pomyślał, że może, wracając z kościoła, zatrzymają się i przeproszą go za to. Jednak i w drodze powrotnej wesele nie zatrzymało się przed młynem. Wówczas młynarz zamienił całe wesele w wilki.- Wesele to było zaczarowane cały rok. Wilkołaków odróżnić można było po tym, że posiadali odmienną sierść od wilków. Natomiast wilki ich nie dopuszczały do siebie i gryzły. Pan młody opowiadał później, że jeden wilkołak przyszedł pod dom swego sąsiada, a ten uderzył go kijem. Od tego czasu miał znak na czole" (AKE UMCS, 1374).

„Za Bugiem we wsi Sutka w jednym domu mieszkało razem dwóch braci. Jeden z nich ożenił się i po pewnym czasie ten drugi również chciał się ożenić. Bardzo była z tego niezadowolona bratowa, gdyż wówczas trzeba byłoby podzielić majątek. Aby pozbyć się brata swego męża i zapobiec niepożądanemu małżeństwu, zamieniła go w wilkołaka. Pod postacią wilka przebywał on w lasach przez sześć lat. Następnie powrócił do swej wsi jako wilk i przyszedł do obory do swojego konia. Gdy podskoczył do góry, aby schwycić konia za

204