Przewód pokarmowy zwierząt jest najczęstszym miejscem bytowania pasożytów wewnętrznych, dlatego zwykle materiałem do badań parazytologicznych jest kał. Kał do badań parazytologicznych powinien być pobrany z prostnicy, gdyż pozostający dłuższy czas na ściółce lub ziemi może zawierać liczne nicienie saprozoityczne, stawonogi, ich larwy i jaja Ponadto niektóre nicienie pasożytnicze mogą opuścić skorupkę jajową i jako larwy L, są trudne do rozpoznania. Kał powinien być pobierany do oznakowanych pojemników, pudełeczek z tworzyw sztucznych lub z metalu, torebek z folii polietylenowej, rzadko probówek. Do badań mających na celu określenie sytuacji inwazjologicznej stada należy pobierać kał od 10-20% zwierząt, nie mniej jednak niż 5 prób. Próbka kału do badania parazytologicznego powinna być wielkości orzecha włoskiego (3-10 g) w zależności od gatunku zwierzęcia.
Badanie kału powinno być wykonane jak najszybciej po pobraniu, by nie dopuści! do rozwoju form pasożytniczych, które niekiedy nie pozwolą na określenie inwazji. I tak na przykład jaja węgorków w chwili wydalania z kałem zawierają wykształcone larwy, które w temp. 25-28°C już po kilku godzinach opuszczają skorupki jajowe. Wówczas prawidłowe zdiagnozowanie może ^^ utrudnione lub nawet niemożliwe. Jeżeli natomiaitlż§#iodzi konieczność przetrzymania próbek kału, należy je po pobraniu zabezpieczyć przed wysychaniem i przechowywać w lodówce w temperaturze 4-8°C.
Metoda makroskopowego badania kału umożliwia wykrycie okiem nie uzbrojonym całych pasożytów (owsików, glist, larw gza końskiego) lub iófa fragmentów (człony tasiemców).
Do badania bierze się częll nadesłanej próbyjsajrn_miesz^się z 5-10 krotn^]l^^wodyli^fefJej'Wżlewce lub cylindrze szklanym. Po kilku minutach zlewa sie-ostroźnie znad powstałego osadu warstwę płynu i ponownie dolewa wody. Czynność tę należy powtórzyć kilkakrotnie, aż płyn nad osadem będzie-przejrzysty. Następnie osad przenosi się porcjami na płytki Petriego i dokładnie przegląda.
Badanie to powinno być poprzedzone badaniem makroskopowym, któse niejednokrotnie pozwala na wykrycie całych nicieni lub członów tasiemców. Badanie mikroskopowe kału ma na celu wykrycie w kale cysboocyst lub jaj pasożytów.
W badaniach mikroskopowych kału w celu wykrycia oocyst kok-cydiów czy jaj pasożytów, stosuje się metody zagęszczające. Do metod tych należą metody flotacji i sedymentacji. W obu metodach obowiązuje odpowiednie przygotowanie próby. Szczególnie ważne jest pozbycie się większych niestrawionych części pokarmu, które mogłyby przykryć poszukiwane formy pasożytnicze. W tym celu stosujemy odpowiednie sitka (o średnicy oczek ok. 0,25-0,5 mm), przez które przecieramy kał. W metodzie flotacyjnej sporządzamy zawiesinę kału w płynie, którego ciężar właściwy jest wyższy niż ciężar form pasożytniczych znajdujących się w badanym materia-
11 -