przełyku, żołądka, i jelit (ryc. 9.10). Ściana przewodu pokarmowego zbudowana jest z 3 warstw: błony śluzowej wraz z tkanką podśluzową (warstwa wewnętrzna), błony mięśniowej (warstwa środkowa) oraz błony surowiczej (warstwa zewnętrzna). Błona śluzowa w niektórych częściach przewodu pokarmowego jest gładka, w innych zaś układa się w fałdy podłużne lub poprzeczne, które powiększają jej powierzchnię wchłaniania. W błonie tej występują gruczoły, tkanka limfatyczna, która we wszystkich odcinkach przewodu pokarmowego tworzy grudki samotne lub skupione.
Ryc. 9.10. Schemat budowy anatomicznej przewodu pokarmowego: 1 — ślinianki: podżuchwowa i podjęzyko-wa, 2 — wątroba, 3 — pęcherzyk żółciowy, 4 — dwunastnica, 5 — zagięcie wątrobowe, 6 — okrężnica wstępująca, 7—wyrostek robaczkowy, 8 — jelito kręte, 9 —zagięcie okrężnicy esowatej, 10—odbytnica, 11 — okrężnica esowata (esica), 12 — jelito czcze, 13 — okrężnica zstępująca, 14 — poprze cznica, 15 — śledzionowe zagięcie okrężnicy, 16 — trzustka, 17 — żołądek, 18 — wpust, 19 — przełyk, 20 — gardło, 21 — ślinianka przyuszna, 22 — kątnica (jelito ślepe)
Wszystkie odcinki przewodu pokarmowego z wyjątkiem górnej trzeciej części przełyku i zwieracza zewnętrznego odbytu zbudowane są z mięśni gładkich, tworzących 2 warstwy mięśniowe — okrężną i podłużną.
Błona śluzowa jamy ustnej zawiera gruczoły wargowe, gruczoły policzkowe i gruczoły trzonowe. Do jamy ustnej wydziela się ślina ze ślinianek przyusznych, podżuchwowych i podięzykowych oraz z licznych drobnych gruczołów ślinowych, znajdujących się w błonie śluzowej jamy ustnej i języka.
Przeciętnie na dobę wydziela się ok. 1-1,51 śliny. Ślina zawiera oprócz wody i soli mineralnych liczne składniki organiczne m.in. mucynę, enzymy trawienne — amylazę (ptialinę) i maltazę oraz enzymy obronne — lizo-zymy i opsoniny. Skład śliny w dużym stopniu zależy od bodźca pokarmowego i pobudzenia nerwowego. Ślina wydziela się w małych ilościach
144 Zarys biofarmacji
1} |
lJi'!sl! llliiflsa ilH ' ' ' |
o. |
« JJ o o © ■■r «i -o |
1 i i 1 1 |
Dyfuzja bierna Dyfuzja bierna Transport przenośnikowy Transport czynny (?) Dyfuzja bierna Transport czynny Transport ułatwiony Transport przenośnikowy Pinocytoza Pary jonowe Dyfuzja bierna Transport czynny Transport ułatwiony Transport przenośnikowy Dyfuzja bierna Transport przenośnikowy Transport czynny Transport ułatwiony Pary jonowe Pinocytoza Dyfuzja bierna Transport przenośnikowy Transport czynny Dyfuzja bierna Transport przenośnikowy Dyfuzja bierna Transport przenośnikowy Pinocytoza |
8 3 U, s |
i u + % X +ii |
a H |
2 Jim n inS r~ u*i ct |
li 5“ |
S S | | *i |
Odcinki przewodu , pokarmowego | |
1 §1 » 1 ! I II I II I 11 * £-(3 Q 44 44 ‘2 o o |
Pozanaczymowe podawanie Ukizo 145
— Zarys biofarmacji