1 [h]
2 3
6 8 10
0,93
nione parametry. Jak wynika bowiem z ryc. 10.3-10.5 odrębnie rozpij trywane: wielkość pola pod krzywą, stężenie substancji leczniczej we krwi, maksymalne stężenie we krwi lub czasy, po których obserwuje się te st<f żenią, nie stanowią kryterium do oceny dostępności biologicznej. Na rycinie 10.3, mimo identycznych pól pod krzywymi zmian stężenia we krwi dla wszystkich 3 postaci leku, jedynie postacie 1 i 2 są skuteczne, natomiaif postać 3 jest nieskuteczna, ponieważ jej stężenie nie osiąga wartości MEC. Krzywe na ryc. 10.4 wykazują takie samo stężenie maksymalne, ale czai działania odpowiadających im postaci leku jest różny. Krzywe na ryc. 10.5 zamykają te same powierzchnie, ale czas wystąpienia działania biologicz-, negó jest dla każdej z postaci leku inny. Z przebiegu tych 3 krzywych wynika, że postać 7, dla której działanie biologiczne występuje najwcześniej,' jest postacią korzystniejszą od postaci 8 lub 9.
Pole pod krzywą stężenie — czas jest miarą ilości substancji leczniczej, jaka dostaje się do krążenia ogólnego. Dla obliczenia tego parametru opracowano kilka metod, z których najprostsza polega na tym, że całą powierzchnią pod krzywą zmian stężenia substancji leczniczej w osoczu dzieli się na kilka trójkątów i trapezów (ryc. 10.6) i sumuje się obliczone pola tych
Ryc. 10.6. Zasada obliczania pola pod krzywą metodą trapezów
figur. Tak otrzymana suma pól cząstkowych daje całkowite pole pod krzywą {AUC), o ile ostatnie stężenie substancji leczniczej w osoczu jest równe zero. W przypadku, gdy pomiary stężenia nie mogą być, jak wynika z ryc. 10.6,prowadzone do chwili całkowitego zniknięcia substancji leczniczej! z krwi, wówczas do obliczonego w ten sposób pola pod krzywą ze znanych! wartości stężeń i czasu dodaje się pole resztkowe, którego wielkość określf
wyrażenie:
AUC k =■ ostatn'e zmierzone stężenicsubstancji leczniczej w osoczu
Występująca w tym równaniu stała K jest stałą szybkości eliminacji obliczoną z nachylenia odcinka łączącego 2 ostatnie stężenia znalezione w 2 ostatnich czasach pomiaru. Dla sytuacji takiej, jak na ryc. 10.6 stałą tę określa wyrażenie:
„ lnC9—InC,,
K = 12^8
Wymiar. obliczonego tą metodą pola pod krzywą, zależy od wyboru jednostek stężenia substancji leczniczej w osoczu i czasu. Mierząc stężenie w mg/I, a czas w godzinach (h), otrzymuje się dla pola pod krzywą wymiar mg • h/1. Sposób postępowania ilustruje następujący przykład rachunkowy. Przykład
Po domięśniowym podaniu tetracykliny w dawce D = 250 mg znaleziono następujące stężenia tego antybiotyku w osoczu.
C
[mg/1]
Obliczyć całkowite pole pod krzywą zmian stężenia tego leku w osoczu w przedziale czasu od zera do nieskończoności.
Ryc. 10.7. Wykres zależności C dla danych z przykładu powyżej
242 Zarys biofarmacji
Dostępność biologiczna 243