ANATOMIA 16.03.2010 PRZEWÓD POKARMOWY
Przewód pokarmowy umieszczony jest w jamie ustnej, a druga jego część w jamie brzusznej. Jest to długa rura rozpoczynająca się gardłem, przełykiem, biegnąca przez żołądek, dwunastnicę, przechodzi w jelito cienkie a następnie jelito grube. Jelito ma 7 m długości. Do przewodu są dopięte pozostałe narządy: wątroba i trzustka (m. In. Biorą udział w trawieniu pokarmu). Budowa ścian całego przewodu jest podobna.
Pobieranie pokarmu możliwe jest dzięki rozbudowanemu aparatowi w jamie ustnej: język, zęby, gruczoły, następnie pokarm przechodzi rurą, znowu jest trawiony, a na końcu dochodzi do wchłaniania pokarmu i formowania kału.
Jama ustna -
• od przodu ograniczona jest wargami (zbudowane są z mięśnia okrężnego ust),
• zęby:
- mleczne: obecne w okresie dzieciństwa, później wypadają. Są drobne, mają małe korzenie, jest ich 20. Podzielone są na grupy: siekacze, kieł, zęby trzonowe,
- zęby stałe: występują te same grupy zębów co w zębach mlecznych dodatkowo pojawiają się zęby przedtrzonowe, jest ich więcej. Trzeci ząb trzonowy wyrzyna się do 30 roku życia - „ząb mądrości" Budowa zęba: część górna to korona zęba, zlokalizowana powyżej dziąsła. W dziąśle tkwi szyjka otoczona przez korzeń. Z zewnątrz ząb pokryty jest szkliwem. Poniżej znajduje się zębina, która buduje cały ząb. Otwory szczytowe korzeni a-wchodzą tu naczynia krwionośne i nerwowe, zależnie od ilości otworów, do zęba wchodzi taka sama ilość naczyń. Te otwory prowadzą do komory zęba gdzie jest najwięcej naczyń i nerwów. Ząb jest utrzymywany przez więzadła.
• Górna część jamy ustnej (widok od przodu): podniebienie twarde z tyłu przechodzące w podniebienie miękkie (tworzy ono zwisający fałd - języczek, za nim migdałek językowy, a za łukami migdałki podniebienne)
• Język - (od przodu) trzon języka (oddzielony bruzdą graniczną od tylnej części języka), korzeń języka. Zbudowany z tkanki mięśniowej, obecne są na nim brodawki, w których znajdują się kubki smakowe (największe kubki są w brodawkach grzybowatych wśród bruzdy pośrodkowej, brodawki okolone -wzdłuż bruzdy granicznej, od spodniej części jest migdałek językowy. 4 rodzaje brodawek językowych: okolone, liściaste(na brzegu), nitkowate (na bruździe pośrodkowej), grzybowate.
• Gruczoły w jamie ustnej wydzielające ślinę - ślinianki (są 3, w tym 2 są parzyste a 1 nieparzysta-przyuszna. Największa ślinianka, uchodzi miedzy zębami trzonowymi. Ślinianka podjęzykowa, podżuchwowa. Ślinianki wytwarzają Amylazę ślinową.
Poniżej gardła znajduje się przełyk, który ma 3 zwężenia:
- zwieracz górny przełyku (zabezpiecza przed cofaniem się pokarmu do jamy ustnej),
- zwieracz dolny przełyku (zabezpiecza przed cofaniem treści z żołądka do przełyku, pH w żołądku =1),
- trzecie zwężenie jest w połowie przełyku (związane z obecnością rozdwojenia tchawicy).
Przełyk przechodzi przez przeponę przez rozwór przełykowy (przepona zbudowana z 2 części - środkowa z tk. włóknistej, a pozostała z mięśniowej. Przepona zaciska przełyk by nie cofały się treści pokarmowe)
Linia Z oddziela śluzówkę żołądka od przełyku. Przejście przełyku w żołądek - wpust, jest to pierwsza część żołądka, kolejną jest trzon żołądka (elementy trzonu: dno żołądka - powyżej wpustu, tu znajduje się banka powietrza, Mało treści pokarmowej). Trzon ma 2 krzywizny (mniejszą i większą). Żołądek przechodzi następnie