47325 Obraz9 (32)

To bardzo ważne dla . I postaram się teraz

To bardzo ważne dla . I postaram się teraz

dnia miało

. Gdyby coś z tego

, w

, co zresztą sama przyznawałam i wiem. Czy i    jest możliwe w świetle?

(Okno na...)

Jedna technkzno-pisarska Czy można wierzyć w wiedząc jednocześnie

mówienie o

, lub raczej wątpliwość. iW    , w    ,

? W świetle

W tym samym wierszu znajdziemy i takie jeszcze sformułowania; znów trzeba się udać do cytatu ściśle oddającego grafikę tekstu:

Okno na Drzwi do Poduszka pod Stół przy Śniadanie o godzinie Krzesło dla Krzesło dla ? Krzesło dla . Kurz spod . Gwóźdź w . Pęknięcie przez Pajęczyna między i między Z szafy, z półki za Prezenty od Nie od

ł tak dalej. Te puste miejsca można oczywiście różnie tłumaczyć, nawet powoływać się, bo ja wiem, na język dramatów Becketta, zwłaszcza tych późniejszych, które składają się raczej z milczeń i pauz niż słownych informacji. Ale na moje ucho wolałbym te dziury, luki i niedopowiedzenia rozumieć bardziej dosłownie i bardziej konkretnie, na przykład poprzez coś takiego, jak atmosfera tamtych czasów (połowa lat siedemdziesiątych). Albo poprzez malejącą komunikacyjność języka publicznego. Poprzez narastającą paranoję cenzury. Także poprzez rosnący opór, przede wszystkim pisarzy, wobec tejże cenzury. Miłobędzka pisze tekst, ale i antytekst, czyli białą plamę. Antytekst zmienia się w podtekst. W puste miejsca wpisz brakujące słowa.

Zawieszenie zdania na przyimku może jeszcze znaczyć coś całkiem innego, na przykład stan beznadziei (zawieszenia), w jaki popadła narratorka odczuwająca nagłe zmęczenie, powiedzmy, życiem, jego powtarzalnością i banalnością tej powtarzalności. A jeśli do tego dołożymy frustracje nie tylko peerelowskiej matki i żony,

ale zarazem — poetki, która musi (chce) spisywać to wszystko... nie dziwota, że pojawiają się takie oświadczenia: „Do wyrzygania. To pisanie kosztuje miesiące życia, po co? Nie umiem się cieszyć, jestem ogłuszona, nieczęsto widzę czuję że wszystko naokoło jest ze mną. Ja mnie moje, moja góra. Ani szepnąć, ani ciężka"

(Nikomu własne, niecałe (i sobie niecałe)). Albo takie: „Ogłuszeni, rwie się rozmowa. Szkoda ust otwierać — nie że szkoda, nie ma o co. Co ja poradzę wobec tajemnicy niezwiązania wszystkiego ze wszystkim?" (Pajęczyny kurz...).

„Niezwiązują się" słowa i czyny, myśli i reakcje. Świat wokół poetki staje się coraz bardziej rozchybo-tany. Rozchybotanie udziela się poezji. Słowom brakuje zakończeń, składnia zaczyna wariować, zdania (które już tylko przypominają zdania) plączą się w zeznaniach, w samych sobie. „Jak mało rozumiesz czujesz ty wrzo / między i ciągle między kąsaniem / i boli / między kąsaniem i lizaniem własnych ran" (jak mało rozumiesz...). Jakby słowa chciały dogonić jakąś uciekającą myśl, która, nawet dogoniona — okazuje się nieprecyzowalna, pogubiona w samej sobie.

Dom, ta ostoja pewności, schronienie przed chaosem świata, jest niestety zbyt kruchy, zbyt przesiąknięty tym, co go otacza i przeciw czemu już chyba przestał się opierać. Co jednak zrobić, kiedy tak wrósł w człowieka, tak nawykli do siebie nawzajem, że dom i człowiek stali się nierozerwalną całością? „Nie mogę ruszyć się z domu. Moje plecy są czwartą ścianą, moja noga zastępuje drzwi. Kiedy odejdę, dom runie. Jeżeli wstanę i pójdę do ciebie, nie będę miała domu" (Zmówić czego nie wiemy).

10.

Kiedy ukazał się tomik Dom, pokarmy, obowiązywał w poezji już inny nieco język mówienia o rzeczywistości niż ten, którego używała Krystyna Miłobędzka; jej tomik przeszedł prawie nie zauważony. Dominował język bar-

Tercet na poezję H