Dostępność komunikacyjna oznacza możliwość dojazdu środkami komunikacji do celu podjętej podróży, czyli istniejącąsieć połączeń komunikacyjnych między miejscem stałego zamieszkania turysty a celem jego podróży, a także system połączeń komunikacyjnych, szlaków i wyciągów turystycznych, umożliwiających turyście odbywanie wycieczek w obrębie wybranego regionu turystycznego.
Mianem zagospodarowania turystycznego albo bazy materialnej turystyki, czy też infrastruktury turystycznej, określa się zespól obiektów i urządzeń stanowiących wyposażenie określonego terenu, umożliwiających zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego. Wyróżnia się cztery podstawowe elementy zagospodarowania turystycznego: bazę komunikacyjną, noclegową, żywieniowąoraz towarzyszącą.
Z określeniem potencjału turystycznego wiążą się pojęcia chłonności i pojemności turystycznej. Chłonność turystyczna terenu (łąki, fragmentu lasu itp.) wyraża naturalną odporność środowiska przyrodniczego na degradację związaną z ruchem turystycznym. Definiuje ją maksymalna liczba osób (uczestników mchu turystycznego), które mogą równocześnie przebywać na danym terenie (w określonej jednostce czasowej), nie powodując dewastacji i degradacji środowiska naturalnego. Przy szacowaniu chłonności turystycznej należy uwzględniać charakter szaty roślinnej i wynikającą stąd odporność na gniecenie i deptanie, nachylenie terenu i właściwości mechaniczne podłoża. Odporność poszczególnych gatunków szaty roślinnej na deptanie ocenia się w badaniach terenowych.
Pojemność turystyczna oznacza najczęściej dopuszczalną liczbę osób, które mogą jednocześnie przebywać na danym obszarze po jego przystosowaniu do tego celu, w warunkach prawidłowego zaspokojenia ich potrzeb, bez wywoływania negatywnych konsekwencji w walorach turystycznych środowiska przyrodniczego. Wiąże się to m.in. z rodzajem i rangą walorów turystycznych, stopniem odporności terenów na degradację przez ruch turystyczny, wymogami ochrony przyrody i zachowania walorów turystycznych środowiska przyrodniczego, potrzebami utrzymania komfortu psychofizycznego turystów (głównie w zakresie stopnia koncentracji), ograniczeniami związanymi z rozwojem innych działów gospodarki narodowej. Ostatecznie pojemność turystyczna odzwierciedla przyjętą koncepcję spożytkowania i zagospodarowania turystycznego obszaru, przy założeniu optymalnego wykorzystania walorów turystycznych, z zachowaniem wszelkich rygorów ochronnych.
Bibliografia
Rogalewski O. (1972) Podstawy gospodarki przestrzennej w turystyce. „Ruch Turystyczny. Monografie SGPiS w Warszawie”, 13.
Wyrzykowski J. (1986) Geograficzne uwarunkowania rozwoju urlopowej turystyki wypoczynkowej w Polsce. „Acta Universitatis Wratislaviensis”, 935, „Studia Geograficzne”, XLIV.
6
Sylwia Toczek-Werner 6.1. Formy rekreacji
Kiedy mówi się o rekreacji jako zespole zachowań człowieka, rozumie się przez to przede wszystkim celową, świadomą działalność stanowiącą treść jakiegoś wymiaru czasu wolnego.
Działalność obejmującą indywidualne lub zespołowe wykonywanie czynności przynoszących odpoczynek, rozrywkę, sprawność, zdrowie, rozwijającą osobowość oraz wykorzystu jącą ruch jako środek oddziaływania na organizm w zależności od potrzeb z uwzględnieniem indywidualnych zainteresowań nazywa się rekreacyjną działalnością ruchową. Składające się na nią czynności noszą miano moto-rycznych zachowań rekreacyjnych. W codziennej praktyce dla zachowań tego typu przyjęło się używać określenia rekreacyjne formy aktywności ruchowej.
Rekreacyjne formy aktywności ruchowej są bardzo różnorodne, ponieważ zainteresowania i potrzeby ludzkie, będące motorem działalności i w tym zakresie, są także zróżnicowane. Wśród tych form istnieje pewna współzależność, wobec czego żadna klasyfikacja i podział nie mogą być dokładne i wyczerpujące.
Uczestnicy rekreacji ruchowej, wybierając określone formy, poszukująw nich specyficznych cech, sprawiających, że właśnie te formy odpowiadają ich możliwościom i oczekiwaniom. Do cech tych zalicza się przede wszystkim:
- łatwość nauczania-uczenia się, opanowania i organizowania,
- możliwość zastosowania w każdym terenie - sztucznym i naturalnym,
- elastyczność w stosowaniu reguł i zasad,
- dostępność dla wszystkich - dla odbiorców indywidualnych, grup jednorodnych i niejednorodnych (stosując drobne modyfikacje metod i zasad),
- wszechstronność, czyli pełne oddziaływanie na organizm ludzki i osobowość,
- atrakcyjność niosącą z sobą element nowości, odkrywczości, zawsze pozytywnej emocji.
49