49453 Obraz 5 (25)

jego stężeniu, bo 10“⁵mol • dm ³. W jodomctrii najczęściej stosowany jest jej 2% roztwór.

Roztwór tiosiarczanu sodu jest jednym z najczęściej stosowanych odczynników miareczkujących w jodomctrii. Utlenienie tiosiarczanu sodu przebiega według poniższej reakcji:

2S2O3²" ^^—S₄0₆²" + 2e

Potencjał normalny powyższego układu wynosi 0,17 V. Atomy siarki w cząsteczce tiosiarczanu sodu występują formalnie na -2 i +6 stopniu utlenienia. Pod wpływem silnych utleniaczy jon tiosiarczanowy ulega utlenieniu do kwasów wielotonowych lub do jonu S0₄²'. W analizie jodometrycznej podstawę oznaczeń stanowi reakcja tiosiarczanu z jodem, z utworzeniem jonu tetrationiowego:

2S2O3²" + I₂ —“ s₄o₆^2- + 2r

Powyższa reakcja przebiega dość szybko w środowisku kwaśnym. W silnie kwaśnym środowisku jony tiosiarczanowe są nietrwałe, gdyż ulegają rozkładowi z wydzieleniem siarki. Rozkład ten zachodzi bardzo powoli, więc możliwe jest miareczkowanie jodu tiosiarczanem, ale niezbędne jest intensywne mieszanie roztworu. W środowisku alkalicznym S2O3^2- utlenia się częściowo do siarczanu(VI).

6.4.1. Przygotowanie i mianowanie roztworu 0,1 M Na2S2(>3

Pięciowodny tiosiarczan sodu otrzymuje się w stanie czystym, jednakże hydrat tej soli nie jest dość stabilny i nie można traktować go jako substancji wzorcowej.

W celu przygotowania 1 litra 0,1 M roztworu należy odważyć na wadze technicznej około 24,8 g pięciowodnej soli - Na2S203 • 5H2O i rozpuścić

w 1 dm³ wody destylowanej. Świeżo przygotowany roztwór tiosiarczanu sodu również nie jest zbyt trwały. Może on zmieniać swoje stężenie do 14 dni. Przyczyną zmiany stężenia roztworu jest obecność w wodzie dwutlenku węgla oraz bakterii, które to czynniki powodują rozkład tiosiarczanu z wydzieleniem wolnej siarki i utworzeniem jonów wodorosiarczanowych^!). W celu podniesienia trwałości przyrządzonego roztworu stosuje się niewielki dodatek alkoholu amylowego (1 g/1 dm³ roztworu) lub węglanu sodu (0,1 g/1 dm³ roztworu).

Najczęściej stosowaną metodą oznaczania stężenia tiosiarczanu jest zmiareczkowanie go wcześniej zmianowanym roztworem KMnC>4. Roztwór KMnC>4 w środowisku kwaśnym pod wpływem jonów jodkowych ulega redukcji do Mn²⁺ oraz wydziela się wolny jod, który można oznaczyć roztworem tiosiarczanu.

Sposób wykonania

Odmierzyć pipetą do kolby stożkowej na 250 cm³ 25 cm³ mianowanego roztworu KMn0₄ (-0,02 mol • dm^-3), dodać 5 cm³ 1 M H2SO4 i lg KI. Od-miareczkować wydzielony jod roztworem Na₂S₂ę>3. Pod koniec miareczkowania, gdy roztwór osiągnie słomkową barwę należy dodać około 1 cm³ roztworu skrobi. Miareczkować do zaniku granatowego zabarwienia roztworu.

2Mn0₄" 110r + 16H₃0⁺ Iffl 2Mn²⁺ + 5I₂ + 24H_zO

i₂1 ||!®p — 2r+s₄o₆^2-

Miano tiosiarczanu sodu (mol • dm^-3) oblicza się korzystając ze wzoru:

pilił

187