wykazały, że w procesie kształtowania się mowy istnieje okres przygotowawczy, gdy w mózgu kształtują się „pola intonacyjne”. Okres ten, to pierwsze 3—12 miesięcy życia. Dlatego tak ważne jest przemawianie do dziecka i przy nim, nie tylko podczas zajęć dydaktycznych, ale i pielęgnacyjnych. Do dziecka należy mówić, mówić, mówić...
Praca z dziećmi najmłodszymi (do 24 miesięcy życia) polega głównie na usprawnianiu ogólnym dziecka, pobudzaniu jego wzroku, słuchu itp. A więc praca z dzieckiem w tym okresie, polega nie tylko na bezpośrednim kształtowaniu mowy, ale na nawiązaniu kontaktu poprzez wszelkie formy zabawy w celu wywmłania ożywienia emocjonalnego, przejawiającego się między innymi w wokalizacji. Stąd w zestawie ćwiczeń, opracowanych dla dzieci do 24 miesiąca życia, są zabawy stymulujące motorykę, koordynację wzrokowo-ruchową itp., by na bazie ogólnej aktywności dziecka pojawiła się u niego motywacja do spontanicznej mowy. Warunkiem tej aktywności jest stały kontakt dziecka z osobą dorosłą.
Zestawów niżej podanych ćwiczeń nie wolno ściśle dopasowywać do wieku dziecka! Zajęcia te należy dostosować do jego indywidualnych możliwości. Wiek w zestawach ćwiczeń podaję jedynie orientacyjnie.
Zestaw I (1—4 m.ż.)
Pobudzanie reakcji emocjonalnych przez przemawianie do dziecka z uśmiechem, pochylanie się nad nim, przytulanie.
Pobudzanie wzroku. Poruszamy kolorowy Przedmiot 15—30 cm nad oczami dziecka, umożliwiając mu śledzenie tego przedmiotu.
Ćwiczenia koordynacji wzroków o-r u c h o w e j: wkładamy do rąk
dziecka grzechotkę, zawieszamy nad dzieckiem zabawkę tak, by mogło poruszać ją
rączkami.
Zestaw II (4— 6 m.ż.)
Ćwiczenia słuchu: śpiewanie, mruczenie, ciche nastawianie spokojnej muzyki, zabawa dźwięczącymi i piszczącymi zabawkami.
Ćwiczenia motoryki: (ruchowe) — pobudzanie do przewrotu na bok, brzuszek i plecy przy pomocy kolorowej lub dźwięczącej zabawki. Pobudzanie do opierania się na nóżkach (zabawy na kolanach dorosłego).
Ćwiczenia koordynacji wzroków o-r uchowej: pobudzanie do chwytania dużych kolorowych zabawek zawieszo-„ nych nad łóżeczkiem lub rozrzuconych w kojcu. Podawanie po jednej zabawce do każdej rączki.
Ćwiczenia wzroku: śledzenie zaba-. wek przez dziecko siedzące na kolanach do- 23