48184 P1080136 resize

354

MAKIA BAZI*LICH

Dunajec Rivers (Fi*. 27). Thcir permeatlon to aroas inhabltcd i_n .. settlers ot tho aouthern zonę of the Tarnobrzeg group ot LusaUan ®⁰,** presumably ployod a much amaller role. Examined sitea with G«va ■ ^r* ments on the San Rivcr dlffer from sites at Plcszów nolghbouring wir ^JU'^:e and Cło. and indlcate considerable linka to tho Gnvn-Holibrady group. ²*^1J**».

Our conclusions indlcate much strongcr linki between the Gava lian Cultures than has hitherto boen acceptcd In Polish literaturę. Th^* ^L'*-auggeit a possible infil tration ot reprcscntntivos from tho Gava Cultu.-ć ^^v-in tho Cracow-Nowa Huta region.

Transloted by Jan n_udiki

Adres autorki:

Mgr Maria Bazielich Muzeum Archeologiczne w Krakowie Oddział w Nowej Hucie Kraków-Nowa Huta, Osiedle Zielone 7

,AS CHOC1IOROWSKI

ZE STUDIÓW NAD OKRESEM HALSZTACKIM NA ZIEMIACH POLSKICH*

Stosunkowo silne powiązania kulturowe, jakie obserwujemy w epoce brązu pomiędzy terenem dorzecza Odry i Wisły a obszarami położonymi na południowy wschód, południe i południowy zachód od ziem polskich. kontynuują się we wczesnej epoce żelaza. Sprawia to. że w rozważaniach nad rytmem przemian kulturowych ogarniających nasze ziemie w późnych fazach okresu halsztackiego puhktem odniesienia jest *• wielu wypadkach dynamika rozwoju kulturowego terenów leśno-ste-powych i stepowych wschodniej Europy, środkowego dorzecza Dunaju, a nawet obszarów leżących na południe od Alp. Powiązania na linii Północ—Południe mają również istotne znaczenie dla ustanowienia pewnych cezur chronologicznych, zwłaszcza — w wypadku interesującego nas odcinka czasu — cezury pomiędzy okresem halsztackim C i D.

Rozwijające się na ziemiach polskich w okresie halsztackim C poszczególne _f grupy kultury łużyckiej wykazują dość zróżnicowaną dynamikę rozwoju, zależną m. in. od siły impulsów idących z zewnątrz, głównie na bazie intensywnie rozwijających się kontaktów handlowych Północ—Południe. Najbardziej bujny rozwój obserwujemy w grupie ślą-dńej kultury łużyckiej (Kostrzewski. Chmielewski. Jażdżewski 1965, *. 194). Większa dynamika rozwoju kulturowego grupy śląskiej w porównaniu z pozostałymi ugrupowaniami kulturowymi miała niewątpliwie oparcie w ożywionych kontaktach handlowych strefy wschodnio-halsztackiej z wybrzeżami Morza Bałtyckiego, których przedmiotem

" Redakcja „Archeologii Polski", drukując poniższy artykuł, nie podziela niektórych poglądów w nim zawartych, mających bez wątpienia charakter dyskusyjny. Publikując te uwagi pragniemy zarazem podjąć na naszych lamach szerszą polemikę nad ogólną problematyką kultury łużyckiej u schyłku epoki brązu i we wczesnej epoce Żelaza oraz rozmaitymi jej aspektami o charakterze dyskusyjnym* zwłaszcza dotyczącymi podziału i datowania laz schyłkowych, taktycznej roli sąsiadujących centrów kulturotwórczych, odmienności procesu rozwojowego poszczę-•Ałnyeh jej ugrupowań, a takie kwestii społeczno-gospodarczych i osadniczych oraz z zakresu ówczesnych wierzeń (Redakcjo).