50749 img343 (2)

Umowy prawnoa utorskie

Zasada swobody umów

Strony zawierające umowę mogą ubfyć stosunek prawię? według swego uznania, byleby? jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku ustawie ani zasadom współżycia społecznego,

W obszarze prawa autorskiego idea swobody umów wyraża się przede wszystkim brakiem bezwzględnie obowiązujących zasad dotyczących zawierania i wykonywania umów autorskich, wzorców takich umów' i tabel stawek autorskich.

Zasada swobody umów prawno autorskich rozumiana jest. identycznie jak na gruncie prawa cywilnego i oznacza, że podmiot prawa posiada swobodę podjęcia decyzji co do zawarcia umowy, wyboru strony umowy i ukształtowania jej treści.

Ograniczenia swobody umów w prawie autorskim

Zasada specyfikacji pól eksploatacji w umowie

Zasada dotyczy obowiązku precyzyjnego określania w umowie prawnoautorskiejpól eksploatacji utworu.

Główną funkcją tej zasady jest ochrona autora przed przeniesieniem na nabywcę nadmiaru praw w stosunku do zamierzonego sposobu korzystania z utworu. Ponadto twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji, stąd konieczne jest wyraźne wskazanie których pól eksploatacji dotyczy umowa.

Zakaz obejmowania umową pól eksploatacji utworu nieznanych w chwili zawarcia umowy

Zasada ta oznacza bezskuteczność tych postanowień umowy, które dotyczą nieznanych w chwili zawierania umowy pól

eksploatacji.

W zakresie pól eksploatacji nieznanych w chwili zawierania umowy potencjalne prawo do korzystania z utworu nie przechodzi na inne osoby pozostając w dalszym ciągu przy twórcy utworu.

Zakaz zawierania umów w części dotyczącej wszystkich utworów' tego samego twórcy mających powstać w przyszłości Powyższy zakaz wyklucza zawieranie tzw. sponsorskich kontraktów wieloletnich, w których wydawca zapewnia sobie eksploatacyjną „wyłączność” w zakresie twórczości danego autora.

Nie jest zakazane zawieranie umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów mających powstać w przyszłości, jeżeli tylko nie obejmują one całego przyszłego dorobku twórcy. Wynika to z faktu ze twórca w chwili podpisywania umowy, szczególnie na początku działalności twórczej, nie jest w stanie przewidzieć, jaką będzie miał pozycj e po kilku latach.

Zakaz zbycia i zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia

Zasada ta obejmuje zakaz zbywania i zrzekania się prawa do wynagrodzenia z tytułu:

>    Opłat ze sprzedaży urządzeń przeznaczonych do zwielokrotnienia utworów i przedmiotów praw pokrewnych oraz nośników" które utrwalają dobra niematerialne

>    Opłat od posiadaczy urządzeń reprograficznych prowadzących działalność gospodarczą

>    Odpłatnego udostępnienia ufw'arów^r przez ośrodki informacji lub dokumentacji na podstawie licencji ustawowej

>    Najmu egzemplarzy utworów audiowizualnych i ich publicznego wytwarzania

Nakaz zawierania umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych i umów licencyjnych wyłącznych w^r formie pisemnej Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Umowa licencyjna włączona wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Ustawodawca przewidział wymóg zawierania umów prawno autorskich: przenoszących autorskie prawa majątkowe i licencyjnych o charakterze wyłącznym w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności Umowy prawnoautorskie

W ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych wyróżnia się dwa rodzaje umów:

>    Umowy przenoszące własność autorskich praw majątkowych;

>    Umowy o korzystanie z utworu (licencje ).

Umowa przenosząca własność autorskich praw majątkowych

To umowa mająca na celu przejście jakiegoś prawnie    i gospodarczo wyodrębnionego elementu całości prawa autorskiego.

W wyniku umowy twórca zgadza sie na wyodrębnienie jednego lub kilku sposobów" korzystania z utworu    i

zgadza się na przejście tego prawa na nabywcę. Nabycie prawa następuje pod tytułem odpłatnym lub darniowym. W wyniku takiego przeniesienia dotychczas uprawniony (twórca) traci możliwość wyłącznego korzystania z utworu w^r pewnym zakresie, a prawo to przechodzi na nabywcę.