54656

I.    Umowy.

—    Swoboda umów - zarówno pod względem treści, jak i formy —>KN „umowy prawnie zawarte stają prawem dla tych, którzy je zawarli", z ogólnym zastrzeżeniem, by umowy nie naruszały porządku publicznego czy dobrych obyczajów.

*    Kodeksy stały na straży ważności umów —> wyjątkowe okoliczności do stwierdzenia nieważności (zgodnie z zasadą „lolenti non fit tmund') —* zniesienie zakazu lichwy, ograniczenie możliwości odstąpienia od umowy z powodu pokrzywdzenia (gł. przedawnienie)

—    Zmiany (ograniczenia):

*    najpierw orzecznictwo: badanie od strony kodeksowych przesłanek ważności i społecznego oddziaływania —► wykorzystywanie klauzul generalnych, wbrew panującej zasadzie iigdantibus tura scnpta sunt.

*    zmiany ustawodawcze: zakazy lichwy, w BGB przepis o uznaniu za nieważnej czynności prawnej, gdy strona wykorzystuje złą sytuację, lekkomyślność czy medoświadczeme drugiej strony —> po 1-wszej wojnie światowej powstają przepisy chroniące dłużników, lokatorów, ustawodawstwo waloryzacyjne.

—    Umowy o pracę:

*    początkowo wg zasady swobody umów, ujmowane jako locaUo-<onductto oper a mm, jako najem usług (praca jako towar), z pominięciem jakichkolwiek społecznych aspektów pracy ludzkiej

—► Landrecht - charakter feudalny umów o pracę, a przepisy o czeladzi wraz z prawem rodzinnym.

—* A BGB - tylko wspominał o tej instytucji, jako o kontrakcie najmu pracy czy najmu dzieła z utrzymaniem feudalnych przepisów o pracownikach i pracodawcach z kodeksu zachodmogalicyjskiego.

—♦ Kodeks Napoleona - też pominięty społ. aspekt, umieszczone wraz z umową najmu, jako najem usług, z zastrzeżeniem uniemożliwiającym wprowadzenie nieograniczonej w czasie zależności osobistej, ale wiara w sporze dawana była pracodawcy.

—    Zmiany gdy praca najemna stała się podstawą całej organizacji ekoa-społ. państwa konieczność nowych rozwiązań niezależnych od fluktuacji rynku —> wprowadzenie publicznoprawnej ochrony pracowników, wyłamuje sie spod prawa cywilnego —> powstaje ustawodawstwo przemysłowe, a z czasem prawo pracy.

—    Nowe ustawodawstwo pracy - oparte na ograniczeniach swobody umów => nowe kategorie umów (. kierowanych, taryfowych, adhezyjnych), których skutki były z góry uregulowane i niezależne od woli kontrahentów, a także rozciągały się na osoby trzecie, nie będące stronami kontraktu.

II.    Podstawy odpowiedzialności cywilnej.

—    Wina - podstawa odpowiedzialności; domniemanie niewinności.

*    brak wmy w przypadku nieletnich i chorych umysłowo (czasem wyjątki - choć brak winy, to zadośćuczynieme ze względów słuszności, gdy przemawiał za tym stan majątkowy -Zwód Praw)

*    czasem różna odpowiedzialność w zależności od stopnia wmy (np. ABGB za dolus i culpa lota pełna, ale za zwykłe niedbalstwo tylko naprawienie szkody rzeczywistej)