51320 P1590204

rodzie znowu powraca. U bydła pierwsza ruja po porodzie H w bardzo szerokich granicach od kilkunastu dni aż do kilku miesięcy. Związane to jest prawdopodobnie R laktacją dlatego, że u krów wysoko-mlecznych najczęściej występuje później aniżeli I krów o niskiej laktacji. Same przejawy rui u krowy polegają na szeregu odruchów, które są samorzutnie przejawiane bez obecności samca. Z tych, które najczęściej zauważa się w oborze, niezależnie od tego, czy krowa stoi między innymi krowami to pewne podniecenie; krowa często stoi, kiedy inne leżą, rozgląda się. Z innych objawów, to chęć lizania (innych krów, ludzi, przedmiotów, z którymi się styka), wyginanie grzbietu, zmniejszanie ilości mleka w trakcie jednego lub dwóch udojów. Zatrzymanie mleka może wynosić nawet do 1 litra i więcej. Ten objaw występuje jako ieden z pierwszych. Krowy chodzące na swobodzie są najczęściej obskaldwane przez inne krowy. Odruch wspięcia występuje nie u krowy, która jęst u rui, tylko u innych krów, a dla nas pewnym miernikiem zachowania ślę krowy jest właśnie jej bierne zachowanie się w stosunku do innych krów. Dla ujednolicenia oceny objawów rui i jej nasilenia u bydła, Weber (jeszcze w 1912 roku) wprowadził podział na nasilenie rui na silne, średnie i słabe, biorąc pod uwagę takie właściwości, jak niepokój, ryczenie, brak apetytu, wyginanie grzbietu, oblizywanie żwierząt i personelu, obskakiwanie innych zwierząt, spokojne zachowanie się przy obskakiwaniu przez inne zwierzęta, wydzielanie śluzu z dróg rodnych, obrzęk warg sromowych, zaczerwienienie błon śluzowych.

Cykl płciowy u owcy trwa przeciętnie 17 dni z tym, że sama ruja trwa stosunkowo krótko, bo około 2 dni. Owulacja następuje pod koniec rui. Objawy rui są bardzo słabo nasilone i właściwie decydującym objawem rui jest zachowanie się wobec samca, Wyszukiwanie maciorek w rui przeprowadza się wpuszczając do stada tryka (z podwiązanym workiem na brzuchu, tak żeby nie mógł kopulować, ale mógł się wspinać na maciorki); te, która zachowują się biernie, uważa się za znajdujące się w rui. Cykle płciowe u maciorek — owiec występują sezonowo. Momentem decydującym o rozpoczęciu cyklu płciowego sezonu'^-cykli jest światło. Stwierdzono mianowicie bez żadnej wątpliwości, że decydującym momentem jest skracanie się długości dnia świetlnego I (Yeates, 1949). U prymitywnych owiec cykl płciowy występuje w jesieni, kiedy zaczyna się skracać długość dnia świetlnego. Próby ze sztucznym przedłużaniem i skracaniem dnia świetlnego potwierdziły, że u ras bardziej prymitywnych istnieje możliwość wywołania sezonu cykli płciowych przez skracanie dnia świetlnego. W miarę udomowienia i selekcji owiec, zmienia się wrażliwość na światło i obserwuje się przesunięcie sezonu lub rozszerzenie go na inne pory roku. Stąd dzisiaj u niektórych ras, np. merynosów, istnieje możliwość prowadzenia stanówki lub inseminacji w okresie wiosenno-letnim.

U koni cykl płciowy występuje najczęściej w okresie wydłużania się dnia świetlnego, a więc w okresie wczesnowiosennym, aż do czerwca z tym, że jednak u wielu klaczy cykle nasilają się znowu w okresie jesieni. Raczej można uważać, że u dzisiejszego udomowionego konia właściwie cykle płciowe przebiegają w ciągu całego roku. B

Długość cyklu płciowego u klaczy wynosi około 21 dni. IstnielłJ pewne wahania, które się przypisuje właściwościom rasowym, trudno tutaj znaleźć jakieś wyraźne granięe. Objawy rui są w\