53105 str'9

Zestawienie chronologiczne*

okres		kultura—miasto—władca j sztuka
cywilizacja neolityczna do ck. 4300 p.n.e.	północ ok. 6500 -ok. 4300	kultura Dżarmo (ok. 6500--ok. 5800)
		kultura Hassuna(ok. 5800--ok. 5100)	początki ceramiki malowanej; ceramika Samarra (od ok. 5300)
		kultura Tell Halaf (ok. 5'100-ok. 4300)	figurki terakotowe, ceramika malowana, tolosy w Arpaczija
	południe ok. 5 300-ok. 4300	kultura Eridu (ok. 5300--ok. 4300)
		kultura Hadżi Muhammad (ok. 4900-ok. 4300)
najstarsza cywilizacja miejska ok. 4500-ok. 2900 p.n.e.		kultura al-Ubajd (ok. 4500--ok. 3500)	pierwsze świątynie w Eridu i Uruk
		kultura Uruk — sumeryjska (ok.3500-ok.2900)	„biała świątynia”, „świątynia wapienna”, mozaiki, pieczęcie cylindryczne, „Dama z Uruk”. Początki pisma

W Zestawieniu uwzględniono imiona najważniejszych władców (przy niektórych podano daty panowania) oraz najbardziej istotne zabytki i dzieła sztuki, o których jest mowa w książce. Daty do ok. 2100 r. p.n.e. są jedynie orientacyjne; od ok. 2100 do ok. 1500 r. p.n.e. oparte są na tzw. chronologii średniej, powszechnie dziś stosowanej (margines błędu między chronologią „długą” a „krótką” wynosi ok. 100 lat). Datowanie po 1500 r. p.n.e. można praktycznie wziąć za pewne. Polityczne znaczenie Mezopotamii kończy się upadkiem Babilonu w 539 r. p.n.e. Dalsze dzieje Międzyrzecza - to panowanie Persów (528-331), Seleucydów (312-ok. 130) i Partów (ok. 130 p.n.e.-ok, 230 n.e.).

279