150 Edukacja alternatywa
dują się w niej umywalki, lodówki, kuchenki, naczynia, przy In u \ do sprzątania, narzędzia do pracy w ogrodzie.
Według jej teorii „wychowania kosmicznego", dziecko mii wychowywać się w przekonaniu o sprawczej sile natury człowir ka, który panuje nad otoczeniem i je kreuje.
Wszystkie przedmioty są w jednym egzemplarzu. Dzięki temu dzieci uczą się cierpliwości, czekania, szacunku dla pracy innych Dzieci są współtwórcami i współgospodarzami swojej klasy i szkoły
Otoczenie szkoły musi być estetyczne, rosną wokół kwialy, rośliny, o które troszczą się dzieci. Dzieci pielęgnują także rośliny w klasie (każde dziecko jest odpowiedzialne za jedną roślinkę), prowadzą kącik przyrody, uprawy w ogrodzie. W ten sposób kształtuje się aktywna postawa wobec przyrody.
Estetyka wnętrza, otoczenia wymaga, aby wszystko było doskonałej jakości, atrakcyjnie rozmieszczone. Podstawowym składnikiem są materiały. Materiał ma mieć charakter rozwojowy i jest progresywny tak w pionie, jak i w poziomie, tzn. od powiada on zmieniającym się wraz z wiekiem, wrażliwym cyklom dziecka, jak i komplikuje jeden wybrany problem poka żując coraz głębiej jego strukturę i związki. Jest on tak przygoto wany i rozmieszczony, aby tworzył logicznie uporządkowaną całość programową. Zapoznanie z nowym materiałem określa, indywidualnie dla każdego dziecka, nauczyciel obserwujący jego pracę i czynione w niej postępy.
Ponieważ polaryzacja dokonuje się tylko wtedy, gdy uczeń pracuje samodzielnie, M. Montessori, by wyeliminować ingerencję nauczyciela, tak skonstruowała materiał rozwojowy, by umożliwiał on samokontrolę. Pozwala on dziecku samodzielnie, bez udziału dorosłych zdobywać nowe wiadomości poprzez poszukiwanie nowych rozwiązań.
Cały materiał dydaktyczny podzieliła M. Montessori na cztery kategorie:
1. Materiał niezbędny do:
a) ćwiczeń życia praktycznego,
b) ćwiczeń związanych z troską o środowisko, o samego siebie,
c) ćwiczeń dotyczących zwyczajów i form grzecznościowych w grupie,
d) ćwiczeń związanych z pracami domowymi.
2. Materiał sensoryczny — służący wszechstronnemu kształceniu zmysłów oraz pobudzaniu aktywności umysłowej.
3. Materiał „akademicki" — służący nauce języka, matematyki i innych dziedzin wiedzy.
4. Materiały artystyczne związane z ekspresją dziecka.
Dzieci włącza się do poziomu a nie do klas:
I poziom — 3-6 lat,
II poziom — 6-9 lat,
III poziom — 9-12 lat.
Każdą grupę wiekową prowadzi jeden nauczyciel. Tak więc w ciągu 9 lat uczeń pracuje pod kierunkiem 3 nauczycieli.
Podział dzieci według wieku rozwojowego, a nie metrykalnego, sprzyja:
— indywidualizacji nauczania,
— motywacji do uczenia się,
— efektywności uczenia się,
— uspołecznianiu dzieci.
Mieszając roczniki M. Montessori widziała w tym szansę rozwoju dla każdego dziecka. Edukacja ma jednoznacznie charakter zindywidualizowany, dzieci pracują samodzielnie z wybranym przez siebie materiałem dydaktycznym i to tak długo, jak tylko zechcą i w tempie dostosowanym do siebie. Uczeń w tym systemie rozwija się indywidualnie.
Zadaniem nauczyciela jest głównie:
— przygotowanie środowiska,
— stymulowanie aktywności i podtrzymywanie wewnętrznej motywacji do samodzielnego uczenia się,
— ukazywanie sposobów wykorzystywania materiału.