48519 P3030841

pil dziesięć wotów i jeszcze ich nie wypróbował, jeszcze inny wziął sobie żonę. Jeśli wedle starego prawa mogliby oni słusznie usprawiedliwić swoją odmowę, powołując się na rozdział 20 Księgi Powtórzonego Prawa, przypowieść wspiera pogląd Pedersena, iż przerwanie realizacji nowych projektów uważane było za złe zarówno w kontekstach cywilnych, jak i militarnych.

| Inne nakazy rozwijają ideę zupełności w odmiennym kierunku. Metafory dala i nowego przedsięwzięcia odnoszą się do doskonałości i pełności jednostki | jej pracy. Inne nakazy rozszerzają pojęcie świętości na gatunki i kategorie. Hybrydy i inne mieszańce są przedmiotem obrzydzenia.

Nie będziesz obcował cieleśnie z żadnym zwierzęciem; przez to stałbyś się nieczysty. Także i kobieta nie będzie stawać przed zwierzęciem, aby się z nim złączyć. To , jest sromota! (Kpi 18,23).

Słowo .sromota" tpewersion) to znacząco nietrafny przekład rzadkiego hebrajskiego słowa tebhel, które oznacza pomieszanie lub nieporozumienie. Ten sam temat pojawia się w rozdziale 19 Księgi Kapłańskiej:

Będziecie przestrzegać moich ustaw. Nie będziesz łączył dwóch gatunków bydła Nie będziesz obsiewał pola dwoma rodzajami ziarna. Nie będziesz nosił ubrania utkanego z dwóch rodzajów nici (Kpi 19,19).

Wszystkie te nakazy poprzedzone są ogólnym przykazaniem:

Bądźcie więc świętymi, bo Ja jestem święty (Kpi 11,45).

Możemy stwierdzić, że świętość jest egzemplifikowana przez zupełność. Świętość wymaga, ażeby jednostki byty dostosowane do rodzajów, do których przynależą. Świętość wymaga również, by różne rodzaje rzeczy nie byty mylone.

Inny zbiór zaleceń przedstawia szczegółowo tę ostatnią kwestię. Świętość oznacza wyraźne podziały pomiędzy różnymi kategoriami stworzeń. Dlatego świętość przekłada się na odpowiednie definicje, rozróżnienia i porządki. Wedle powyższego zasady moralności seksualnej egzemplifikują świętość. Kazirodztwo i cudzołóstwo (Kpi 18, 6-20) sprzeniewierzają się świętości rozumianej po prostu jako właściwy porządek rzeczy. Moralność nie stoi w sprzeczności ze świętością, jednak świętość jest w większym stopniu oddzieleniem tego, co powinno być oddzielone, niż kwestią ochrony praw mężów i ojców.

W rozdziale 19 znajdujemy kolejną listę działań sprzecznych ze świętością, lista ta rozwijając ideę świętości jako porządku, w przeciwieństwie do pomieszania, wynosi otwartość i prostolinijność jako święte, uznając fałsz i dwulicowość za wykroczenia przeciw świętości. Kradzież, kłamstwo, fałszywe świadectwo, oszustwa na wadze i mierze, jak i wszelkie inne akty rozbijające jedność działań i intencji, na przykład gdy obraża się słowem głuchego (być może patrząc mu w oczy z uprzejmym uśmiechem) czy też gdy nienawidzi się w głębi duszy bliż-

6

Rozdział 3-

niego (w słowach będąc dla niego uprzejmym) - wszystko to są oczywisto przy-klady sprzeczności między tym, co jest, i tym, co się na pozór zdaje Rozdział tan mówi również wiele o hojności i miłosierdziu, są to jednak pozytywne przykazania, mnie zaś zajmują reguły negatywne.

Stworzyliśmy teraz dobrą podstawę, by mówić o prawach dotyczących czystych i nieczystych rodzajów mięsa. Być świętym - to być pełnym, być jednym; świętość jest jednością, integralnością, doskonałością jednostki i rodzaju Reguły dietetyczne jedynie rozwijają tę ogólną metaforę świętości.

Powinniśmy zacząć od żywego inwentarza, od Mad bydto. eieMądów. owiec i kóz, które były podstawą bytu Izraela Zwierzęta te byty o tyle czyste, że kontakt z nimi nie pociągał za sobą konieczności oczyszczenia przed zbkzantsm się do świątyni. Żywy inwentarz, podobnie )ak niezarmeszkana ziarna. JśrzymM Boże błogosławieństwo. Zarówno ziemia, jak i żywy inwentarz były płodne Onę-ki błogosławieństwu i byty włączone w boski porządek. Obowiązkiem rotnMe Było zachować to błogosławieństwo. Przede wszystkim musiał on zachować porządek stworzenia. Zatem, jak widzieliśmy, żadnych hybryd na polach, w Madach czy w postaci ubrań łączących wełnę i len. W pewnym sensie ludzi* zawwrafc z ziemią i bydłem przymierze podobne do tego, które Bóg zawad z nimi. Ludzie szanowali pierworodne swego bydia, zobowiązując je do zachowania szabatu. Bydło było dosłownie udomowione jako niewolnicy - musiało być włączone w porządek społeczny, by korzystać z błogosławieństwa. Różnca między Bydłem a dzikimi zwierzętami jest taka, że te ostatnie nie są chronione przez żadne przymierze. Możliwe, że Izraelici, podobnie jak inne ludy pastorskie, nie cenS dzikich zwierząt. Na przykład sudańscy Nuerowie stosują sankcję braku akcapsacy wobec ludzi, którzy żyją z polowania. Tytko nieudolny pasterz może być zmuszony do spożywania mięsa dzikiej zwierzyny. Prawdopodobnie zatem byłoby błędem sądzić, że Izraelici pożądali zakazanych rodzajów mięsa i odbiera* zakazy jako uciążliwe. Dńver ma na pewno słuszność, uznając reguły 2a jokonanąape-steriori generalizację izraelskich zwyczajów. Parzystokopytn* zwierzę przeżuwa jące to modelowy przykład właściwego rodzaju jjożywtona dto przecsuwacwto ludu pasterskiego. Jeśli już musi on spożywać dziką zwierzynę po—ns ona mieć te właśnie szczególne cechy, świadczące o przynależności do togo samego ogólnego rodzaju. Mamy tu do czynienia z pewnym rnmnjnr «azustyiu. dopuszczającej margines swobody dla polowania na antylopy, dzika kozy i owca. Wszystko to byłoby zupełnie proste, gdyby prawnicza mentałność na uznała za stosowne uregulować przypadków granicznych. Pewne zwierzęta zoają są natężać do rodzaju przeżuwających, jak zając czy świstak, których aągto zgnytowa zębami uznawano za żucie. Zdecydowanie jednak nie są one patzyslofcooyp* i tym samym są wykluczone z definicji. Podobnie zwierzęta, któro są parzystoko-pytne, lecz nie przeżuwają, jak Świnia czy wielbłąd. Zauważmy, ze nctgodnoec z tymi dwoma koniecznymi kryteriami definicyjnymi bydto jest jedynym wymienionym w Starym Testamencie powodem unikania świni - nie ma mowy o ■