56105 IMGt52

Ruch (zmysły PRZEDSIONKOWY i PROPRIOCEPTYWNY), który początkowo wynika z pierwotnych odruchów, jest niezmiernie ważny w rozwoju ruchowym, rozwoju mięśni i stawów. Układ przedsionkowy jest połączony z systemem móżdżku. Ma to szczególne znaczenie w informowaniu nas o relacji naszego ciała co do siły grawitacji - informowaniu, czy idziemy i w jakim kierunku idziemy. Pomaga nam to w budowie poczucia fizycznego bezpieczeństwa. Stanowi podstawę do rozwoju równowagi, koordynacji, płynnego i zsynchronizowanego działania niezbędnego do precyzyjnych ruchów ręki, w tym grafomotoryki, oraz do kształtowania prawidłowości w zakresie dużej motoryki (sport i inne aktywności ruchowe).

Zmysły WZROKU i SŁUCHU powszechnie są uważane za najważniejsze, szczególnie dla uczenia się w szkole. Ale w takim razie, jak uczą się niewidomi? Czy mają „oczy” na końcach swoich placów, aby móc nauczyć się czytać alfabetem Braille’a? Czy niesłyszący mają „oczy” wewnątrz uszu, by móc dokonywać WIZUALIZACJI dźwięków w odniesieniu do tego, co widzą i czy mogą SŁYSZEĆ? Zastanawiając się nad odpowiedziami na te pytania, uświadamiamy sobie, że aby zaistniało uczenie się, musi dokonywać się INTEGRACJA między pracą kilku układów zmysłowych. Zmysł POWONIENIA nie jest tak istotny u dzieci, jak u zwierząt, dla których jest niezbędny dla przetrwania. Dla dorosłego człowieka zapachy kwiatów, świeżego chleba, smażonego bekonu czy prażonej kawy są jedynie rozkosznym dodatkiem w korzystaniu z wielu doświadczeń życiowych. Zmysł powonienia jest neuroanatomicznie również związany z procesami pamięci. Więcej informacji na ten temat w rozdziałach Uczenie się i pamięć, przypominanie i zapamiętywanie oraz Układ lim-ibiczny.

Codziennie tysiące wrażeń docierają do naszego ciała przez zmysły. Mózg musi sortować te informacje, przekształcać i wysyłać je do ich „sta-i cji" przeznaczenia lub integrować je z innymi odpowiednimi wrażeniami, tak by ostateczny rezultat tej aktywności był użyteczny, właściwy - by był i reakcją adaptacyjną. Tb, co widzimy, jest właśnie końcowym rezultatem | tego procesu. Dokonuje się on całkowicie poza naszą świadomością. Jeśli dziecko nie reaguje we właściwy sposób, wówczas nazywamy to „błędem”,

I „nieprawidłowością” lub „upośledzeniem”. Dlatego też niektórzy rodzice lub nauczyciele stwierdzają, że to dziecko jest „opóźnione w rozwoju”, ma I „zaburzenia uwagi”, „problemy z zachowaniem” lub „trudności w uczeniu

I się".

19