56457 str01 (13)

Anteno szczelinowa radaru serii 7RN. Arch. WZR ,,RAWAR'

Radar morski TRN-500

NARODZINY TAJEMNICZEJ BRONI

W pochmurne grudniowe dni 1943 roku z wybrzeży brytyjskich wypłynęła ogromna karawana transportowców. Okręty wiozły cenny ładunek do jednego z północnych portów Związku Radzieckiego. W pobliżu brzegów Norwegii angielski konwój został rozpoznany przez zwiad niemiecki i niebawem na spotkanie z nim wyruszył potężny pancernik Scharnhorst.

Była noc. Nad morzem wisiały ciemne chmury. Zanosiło się na burzę śnieżną. Wszystko wskazywało na to, że niezbyt mocno uzbrojony konwój stanie się łatwym łupem dla znajdującego się w pełnej gotowości bojowej olbrzyma. Scharnhorst pewnie podążał wcześniej wyznaczonym kursem; doskonale wyszkolona załoga czekała na rozkazy. Przejmująca cisza potęgowała grozę surowej nocy polarnej. Nagle potężny wstrząs zakłócił ten monotonny rejs niemieckiego pancernika. Pewni siebie, lecz nieco znużeni żołnierze zostali wytrąceni z drzemki W ciszy morza aż po horyzont rozniosło się echo wystrzałów. W górze kilka błysków przeszyło ciemności. Spod nisko zawieszonych chmur zaczęły spadać rozżarzone pociski, a ich podmuch uderzył w szyby okien. W okolicach sterowni zaczął się jakiś ruch. Na pokładzie powstało ogromne zamieszanie. Chwilami pociski eksplodowały seriami, kiedy indziej spadały powoli, jeden po drugim. W tej sytuacji dowódcy z Schamhor-sta pozostawała tylko jedna słuszna decyzja — ginący w tumulcie rozkaz brzmiał krótko i zdecydowanie — odwrót!

Jeszcze kilkakrotnie Scharnhorst ponawiał ataki, ale — ku zdumieniu Niemców — ostrzeliwany silnym ogniem z angielskich okrętów, każdorazowo zmuszany był do odwrotu. Niczym poskromiony drapieżnik z opuszczoną głową uciekał, by po pewnym czasie z całą energią ponownie zaatakować. Wreszcie podczas kolejnego ataku został celnie trafiony i zatonął. Angielskie okręty szczęśliwie dotarły do celu podróży...

Współczesny czytelnik w tym epizodzie II wojny światowej nie znajdzie z pewnością nic nadzwyczajnego. Bo rzeczywiście nie przypadek i nie siły nadprzyrodzone, lecz właśnie radar' pomógł Anglikom w ciemności i mgle wykryć okręt nieprzyjaciela oraz odpowiednio ukierunkować ogień własnej artylerii. To dziś oczywiste stwierdzenie w owych czasach brzmiało sensacyjnie; wydarzenie podobne do opisanego jeszcze na krótko przed wybuchem wojny można było znaleźć tylko na kartkach powieści fanta-styczno-przygodowych.

W czasie II wojny światowej nastąpił przełom w rozwoju radaru. Znajdująca się wówczas w początkowej fazie rozwoju radiolokacja¹ została „zaprzęgnięta do machiny wojennej”. W szybkim tempie powstawały urządzenia do wykrywania

¹ Radar — wykrywanie i określanie odległości za pomocą radia (z ans. Radio Detec-tins and Ranging)

¹ Radiolokacja — dyscyplina nanki i techniki. najmująca sig określaniem pototeni metodami radiowymi.