57246 skanuj0003 (161)

H Izabella Horbulewicz-Mokrzycka

Przykład zintegrowanej pracy grupowej z pacjentami otępiałymi

Celem tych działań terapeutycznych nie jest ćwiczenie ani pamięci, ani orientacji. Ma ona na celu uzyskanie przez pacjentów satysfakcji z pracy w grupie. W związku z tym należy stworzyć pacjentom możliwość:

-    zaspokojenia potrzeb i życzeń,

-    znaleźć rozsądną i sensowną koncepcję ich życia.

Dzięki osiągnięciu satysfakcji z życia pacjenci uzyskują stan lepszego czuwania i lepszą orientację.

Aktywność grupową należy tak zorganizować, aby istniała możliwość bezpośredniego zaspokojenia potrzeb, np. poprzez wspólne jedzenie. Następnie powinno być możliwe nawiązanie do wcześniejszych umiejętności pacjenta. Aktywizacja tych umiejętności życiowych pomaga w odnalezieniu obecnego sensu życia.

Można w tym celu proponować różnorodne techniki aktywnej opieki i socjoterapeutyczne, specjalnie zmodyfikowane dla pacjentów z otępieniem.

Ta specyficzna terapia, z udziałem 10-12 pacjentów trwa 2-3 godziny. Oprócz terapii zajęciowej, szczególnie przydatne okazało się wspólne śpiewanie i muzykowanie. Nawet zahamowani, milczący pacjenci chętnie śpiewają stare piosenki. Niektóre proste gry i zabawy słowne, np. uzupełnianie zdań, dobrze się przyjmują w grupie. Często udaje się zachęcić pojedyncze osoby do opowiedzenia historii swojego życia.

Czynnikami leczącymi jest uaktywnienie zdolności przeżywania, uczenie nawiązywania kontaktów, trening umiejętności społecznych.

Prowadzącymi grupę są dwie stałe osoby z personelu. Okazało się, że zwłaszcza starsze wiekiem współpracowniczki, nie dysponujące żadnym szczególnym wykształceniem, mają w tej pracy szczególne powodzenie.

Istotne jest regularne omawianie pojawiających się w grupie problemów z udziałem terapeuty prowadzącego, terapeutów dodatkowych i lekarza. Oprócz niewątpliwych korzyści wynikających z aktywizacji dotychczas śpowolniałych, izolujących się chorych, praca grupowa ułatwia również personelowi głębsze poznanie swoich podopiecznych.

Spędzanie czasu wolnego

Rehabilitacja pacjentów z ch.A. ma na celu znalezienie możliwości ponownego włączenia ich do społeczeństwa. Dotyczy to również rencistów i emerytów. W odniesieniu do starszych osób z zaburzeniami psychicznymi, aktywne spędzanie czasu wolnego może częściowo przejąć stabilizującą funkcję pracy. Szczególnie po głęboko okaleczających utratach, jak śmierć małżonka, program spędzania czasu wolnego jest bardzo pomocny. Może stanowić wskazówkę, według której nastąpi reorientacja w życiu. Taki program powinien odbywać się poza marami szpitali lub innych instytucji psychiatrycznych. Powinien być raczej zorientowany na możliwości dnia codziennego.

Wycieczki ____

Podczas leczenia stacjonarnego odbywają się wycieczki; tak, jak robi to wielu starszych ludzi - dla przyjemności. Grupie oddziałowej wyjaśnia się, kto chciałby wziąć udział w wycieczce i dokąd chciałby iść. Do przejazdu służy mikrobus kliniczny. Można wybrać sobie jeden z ogólnie znanych celów wędrówek, lub można też zaplanować wycieczkę do leżącego w pobliżu miejsca urodzenia jednego z pacjentów, którego wspomnienia ożywią się w takim miejscu. Również wizyta w Domu Pogodnej Jesieni, do którego pacjent ma się przeprowadzić, stanowi dobry pomysł. Jest wskazane robienie wspólnych zakupów, odwiedzanie zoo łub muzeum.

Pozafarmakologiczne metody terapeutyczne w chorobie Alzheimera S§

Czynnikiem leczącym jest zwrócenie uwagi na otoczenie. Wycieczki umożliwiają nawiązywanie kontaktów i są treningiem umiejętności społecznych.

Basen

Zajęcia na basenie dla pacjentów z ch.A. w pierwszym lub drugim stopniu zaawansowania choroby .powinny być prowadzone raz w tygodniu. Grupy 6-10 osobowe wraz z dwoma terapeutami są zawożone do budynku, gdzie znajduje się basen z lekko podgrzaną wodą. Tam, przy pomocy terapeutów oraz fachowego personelu zostają wprowadzone do basenu, gdzie korzystają z uroków kąpieli. Cenny jest śmiech i żart. Kiedy pacjent się przestraszy lub też będzie chciał wyjść z wody, powinien wtedy zostać spokojnie wyprowadzony z basenu.

Cel: woda jako skojarzenie z zabawami w dzieciństwie.

Trening i orientacja społeczna

Przedstawionio przykłady różnych aktywności, związanych z nauką i ćwiczeniem. Są one zinstytucjonalizowane w formie grupy oddziałowej i treningu orientacji.

Inne aktywności są tak ułożone, aby pomóc pacjentowi w jego codziennej konfrontacji z rzeczywistością w domu, służą temu odwiedziny w domu pacjenta oraz przepustka próbna.

Grupa oddziałowa (albo wizyta)

Na początku dnia w oddziale dziennym lub innej odpowiedniej instytucji wszyscy zdolni do tego pacjenci i wszyscy pracownicy siadają wspólnie. Na zebraniu prowadzonym przez pacjenta lub pracownika omawia się zajęcia planowane w bieżącym dniu. Można krytykować bieżące zajęcia lub zgłaszać propozycje zmian w programie. Często w takich grupach omawia się próbną przepustkę weekendową. Ocenia się konflikty, np. spowodowane nieznośnym hałasem. Celem jest świadome ich przepracowanie. Wyniki są protokołowane. Protokół jest do dyspozycji zarówno pacjentów, jak i pracowników.

Czynnikami leczącymi jest reaktywacja kontaktów, a także uczenie radzenia sobie z konfliktami. Pacjenci mogą się nauczyć prowadzenia zebrania (wzmocnienie ja przez nabywanie kompetencji).

W psychiatrii grupy oddziałowe, czyli zebrania społeczności stanowią podstawę funkcjonowania oddziału. Próbuje się częściowo rozwiązywać problemy istniejące w grupie zarówno poprzez demokratyczne głosowanie, jak również na drodze ich zrozumienia i wyjaśnienia. Pacjenci z otępieniem z dużym trudem integrują się w społeczności. Zwraca się uwagę na to, aby w miarę możności przy każdym takim pacjencie siedział jeden pracownik, służący mu pomocą.

Trening orientacji w realności (TOR)

TOR jest podobny do zintegrowanej terapeutycznej pracy grupowej, ukierunkowany jednak na terapię pacjentów otępiałych [2]. Jego podstawy teoretyczne znajdujemy w teorii uczenia się i w terapii behawioralnej. Przez prostotę i klarowność środowiska oddziału, umożliwiającego zarówno łatwość orientowania się, jak również dzięki stałemu powtarzaniu informacji, obserwuje się stopniowe wyrównywanie się deficytów poznawczych i uwagi. Podczas intensywnego treningu dochodzi do wzrostu spostrzegawczości pacjentów.