64073 skanuj0008 (118)

§§ Izabella Horbulewicz-Mokrzycka

laminem domu, np. z możliwością posiadania przy sobie własnych przedmiotów lub zwierząt domowych.

Sposób zachowania się opiekunów wobec własnych stanów depresyjnych oraz innych zaburzeń psychicznych

Bardzo często dochodzi u opiekunów do zaburzeń psychicznych lub psychosomatycznych, takich jak lęk, depresja, bóle głowy czy dolegliwości żołądkowe. Są one często przez długi czas bagatelizowane w obliczu ch.A. Również lekarze nie zwracają na ten problem należytej uwagi. Właśnie w takich sytuacjach cenne okazać się mogą rodzinne grupy samopomocy.

Wraz z coraz bardziej postępującą chorobą i tzw. zanikiem osobowości, często trudno jest bliskim dostrzec w chorym choćby parę cech typowych dla kiedyś ukochanego człowieka.

Z drugiej strony, chorzy nie umieją okazać takich uczuć jak wdzięczność, serdeczność i w ten sposób dać bliskim coś w zamian za ich opiekę i starania. Dystans wobec tego typu chorych może okazać się zaletą. Również jednak wtedy potrzebna jest jakaś więź uczuciowa z opiekunem, aby móc dłużej podołać trudowi opieki.

Potrzeby chorych i potrzeby opiekunów rozchodzą się w tym czasie coraz bardziej. Opiekunowie powinni zwracać uwagę (co leży również w interesie chorych) na to, by znaleźć czas na realizację własnych zainteresowań. Tutaj szczególną rolę odegrać mogą sąsiedzi, przyjaciele, którzy muszą odciążyć i zastąpić czasami osoby opiekujące się.

Rodzaj pomocy rodzinom pacjentów - grupy samopomocy

Podstawową zaletą takich grup jest możliwość porozmawiania o dręczących problemach, omówienie ich z ludźmi, którzy są lub byli w podobnej sytuacji. Dobrze jest wiedzieć, jak inne rodziny radzą sobie z tymi samymi problemami i w jaki sposób je pokonują. Dzięki takiej osobistej wymianie doświadczeń przekazać można wypróbowane praktyczne rady, które pomogą uniknąć zwłaszcza szybkiego wyczerpania się opiekunów. Często zdarza się, że opiekunowie nie chcą się przyznać, że przecenili swoje możliwości. Inni członkowie grupy mogą im wtedy pokazać granicę ich możliwości i spowodować dostosowanie zbyt dużych oczekiwań do rzeczywistości i w ten sposób przyczynić się do uniknięcia poczucia winy.

Grupy samopomocy umożliwiają wyrażenie w otwartej atmosferze poczucia winy, złości, rozczarowania. Ponadto spotkania w tych grupach są dla wielu opiekujących się osób jedyną możliwością poznania innych ludzi.

F,aca z rodzinami i terapia rodzinna

Mimo iż praca z rodzinami i terapia rodzinna stanowią ważne formy postępowania w psychiatrii, w gerontopsychiatrii natomiast jest niewiele możliwości w tym zakresie - rzadko prowadzi się terapię rodzinną. Uczy ona postrzegać pacjenta w sposób systemowy.

Sprawdzonym rodzajem pracy z rodzinami są grupy rodzinne. W związku z koniecznością zapewnienia stałej opieki opiekunowie izolują się. Grupa jest dla nich często jedyną możliwością oddalenia się raz w tygodniu z domu i odpoczynku.

Piśmiennictwo

1.    Horbulewicz-Mokrzycka I.: Komunikacja z chorymi na chorobę Alzheimera, 1995.

2.    Horbulewicz-Mokrzycka 1.: Trening poczucia rzeczywistości, 1996.

3.    Horbulewicz-Mokrzycka I.: Postępy psychiatrii i neurologii.

4.    Kępiński A.: Autoportret człowieka, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1922.

5.    Kipp J., Gerd J.: Verstehender Ungang mit alten Menschen, Berlin-Heideiberg, Springer-Verlag, 1991.

6.    Kramer G.: AlzheimerKmnkheit, Stutgard, Gerg Thiema Verlag, 1989, 1993.

7.    Moore B.E., Fine B.D.: Słownik psychoanalizy. Warszawa, Jacek Santorski & CO, 1996.

8.    Naomi F.: Validation, Himberg bei Vion, Viener Verlag, 1982, 1992.

9.    Pużyński S.: Leksykon psychiatrii, Warszawa, PZWL, 1993.

10. Romero B.: Grupy dla krewnych - opiekunów starszych ludzi chorych na demencję, 1994.