54 J. Bcndkowski, G. Radziejowska
2.4.2. Systemy informatyczne
Podstawowymi częściami składowymi systemu są:
- infrastruktura informatyczna (sprzęt komputerowy): hardware,
- oprogramowanie: software.
Pierwszym etapem komputeryzacji jest określenie potrzeb w zakresie sprzętu komputerowego, co zależy od danego przedsiębiorstwa. Należy jednak podkreślić, że jedynie sieć komputerowa zapewnia odpowiednie pozyskiwanie, gromadzenie i transmisję informacji oraz możliwość zastosowania zintegrowanego oprogramowania wspomagającego zarządzanie na poziomie całego przedsiębiorstwa [7].
W takim samym stopniu jak sprzęt o kształcie systemu informatycznego decyduje oprogramowanie. Można stwierdzić, że rozwija się ono w dwóch kierunkach, a mianowicie oprogramowania specjalistycznego i oprogramowania o szerszym zakresie.
Oprogramowanie
Różnorodność programów do realizacji poszczególnych zadań w okresie zaopatrzenia jest duża. Z tego względu podano przykładowe programy komputerowe [7,8]:
• arkusze kalkulacyjne wykorzystywane do: klasyfikacji zapasów metodą ABC, prognozowania popytu, ustalania optymalnej wielkości dostawy, sterowania zapasami, oceny dostawców itd.,
• oprogramowanie służące do przyjmowania, rejestracji i realizacji zamówień,
• oprogramowanie zarządzające zapasami i gospodarką materiałową,
• oprogramowanie wspierające decyzje magazynowe,
• oprogramowanie wspierające decyzje transportowe.
Systemy eksperckie
W celu optymalizacji podejmowania decyzji wykorzystuje się systemy eksperckie.
Są to programy komputerowe, które służą do rozwiązywania problemów z konkretnej dziedziny dzięki wyciąganiu wniosków z bazy wiedzy stworzonej przez specjalistów w tej dziedzinie [8].
Coraz powszechniejsze wdrażanie sztucznej inteligencji i systemów eksperckich jest tłumaczone ich zdolnością do rozwiązywania problemów, przewidywania, sugerowania możliwych sposobów postępowania i służenia radą o dokładności porównywalnej z radami udzielanymi przez ekspertów [4],
Systemy te można wykorzystywać np. do oceny i wyboru dostawcy, prognozowania wysokości cen materiałów, zakupu urządzeń, a także zarządzania i kontroli zapasów.
Systemy zintegrowane
Zintegrowane systemy informatyczne (ZSI) stanowią zaawansowaną formę informatycznego wspomagania procesów zarządzania opartą na uwzględnieniu wzajemnej zależności
Zaopatrzenie w przedsiębiorstwie 55
działań realizowanych w przedsiębiorstwie. Są to systemy klasy MBP: MRP1, MBP II, EBP, DEM.
W skomputeryzowanym systemie zarządzania produkcją i procesami pomocniczymi w obszarze zaopatrzenia powiązane są z prognozowaniem, harmonogramowaniem i planowaniem produkcji, zarządzaniem zapasami oraz planowaniem i kontrolą kosztów i jakości.
W przedsiębiorstwach, gdzie występuje bardzo silnie rozbudowana infrastruktura zaopatrzeniowo - produkcyjno - dystrybucyjna, z powodzeniem może być wykorzystany moduł Gospodarka Materiałowa systemu R/3 [16]. Moduł ten wspomaga funkcje i procesy wykorzystywane w codziennych operacjach realizowanych w przedsiębiorstwie. Elementami modułu są: MBP, Zaopatrzenie, Gospodarka Magazynowa, Gospodarka Zapasami, Sprawdzanie Faktur, Wycena Materiałów. Moduł Gospodarka Materiałowa współpracuje z modułami Planowania Produkcji oraz kontrolingu kosztów.
Systemy bazy danych
Są to systemy zarządzania informacjami wykorzystujące centralnie zlokalizowane rejestry, w których znajdują się dane wspierające wszelkie możliwe działania realizowane w przedsiębiorstwie [8].
Przykładem bazy danych w odniesieniu do obszaru zaopatrzenia jest Zakupowa Baza Danych (One - Source Purchasing Portal) [15].
Może być wykorzystana:
• do automatycznego zbierania informacji dotyczących warunków zakupowych poprzez narzędzia IT,
• jako narzędzie ułatwiające pracę w obrocie międzynarodowym również kupcom, menedżerom zakupów, koordynatorom zakupów,
• do realizacji takich zadań jak: segregacja danych, łączenie zakupów, łączenie obrotów od poszczególnych dostawców.
Zaletami tego rozwiązania są:
• precyzyjne dane (uaktualniane miesięczne),
• oszczędność czasu pracy (dane są przekazywane automatycznie),
• dostępność danych poprzez Internet,
• aktualne informacje dotyczące realizacji podpisanych kontraktów,
• identyfikacja potencjalnych akcji oszczędnościowych, optymalizacja zakupów.
Bazy danych są jednym z najistotniejszych elementów systemów wspierających podejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie.