63314 skanuj0012 (250)

16 ANDRZEJ KOWALCZYK

(7)    Turystyka kulturowa często jest uprawiana jednocześnie z innymi rodzajami turystyki. Bardzo często trudno jednoznacznie zakwalifikować, czy dana forma turystyki mieści się pod turystyką kulturową, czy też turystyką wypoczynkową. Np. rozpatrywane zwiedzanie zabytków, które niewątpliwie mieści się w turystyce kulturowej, może być jednocześnie odpoczynkiem. Często nawet osoby podejmujące dane zachowania turystyczno-wypoczynkowe mogą mieć istotne problemy z określeniem jakiego rodzaju motywacje dominowały przy podejmowaniu decyzji o ich realizacji.

(8)    Turystyka kulturowa może być uprawiana zarówno podczas wyjazdów urlopowych, w czasie weekendów, jak i podczas codziennych zachowań rekreacyjnych.

(9)    Preferenqe człowieka składające się na turystykę kulturową mogą być realizowane w bardzo różnych sceneriach (regionach, krajobrazach, miejscach), przy czym niezależnie od tego gdzie są zaspokajane, zawsze są częścią tzw. krajobrazu kulturowego (w jego warstwie niematerialnej). W niektórych wypadkach następstwem turystyki kulturowej mogą być daleko idące zmiany w zastanym krajobrazie kulturowym.

3. Turystyka kulturowa a krajobraz kulturowy

3.1. Koncepcja krajobrazu kulturowego

Jak podaje J. Kaczmarek (2005, 32-33): „Świat kultury, w którym żyje człowiek, jest społecznym produktem wytwarzanym w procesie ekstemalizacji, obiektywizacji i internalizacji”. Ponieważ ten sam autor twierdzi nieco dalej, iż Zjawiska społeczne przebiegają (...) zawsze w jakimś otoczeniu geograficznym” (Kaczmarek 2005,33), należy przyjąć, że„... kultura jest procesem przekształcania środowiska przyrodniczego w środowisko symboliczne, czyli świat materii w świat ducha.” (Kaczmarek 2005, 34). Zastępując określenie „środowisko” bliskim mu terminem „krajobraz”, można uznać, że wzmiankowane przez J. Kaczmarka „środowisko symboliczne” jest niczym innym, jak „krajobrazem kulturowym”, pod warunkiem, że będzie on rozumiany jako „produkt” działalności ludzkiej powstający w wyniku procesu ekstemalizacji, obiektywizacji i internalizacji.

Dyscypliną geografii, w której jednym z głównych problemów badawczych jest krajobraz kulturowy jest geografia kultury. Jak uważa Ch.F. Gritzner (1966) geografia kultury zajmuje się badaniem pochodzenia, rozmieszczenia i znaczenia tych elementów kultury, które mają wpływ na krajobraz; interesuje