ca lokomotywy 8. Siłowniki hamulca lokomotywy mogą być napełniane sprężonym powietrzem albo przez rozdzielacz, albo bezpośrednio przez sterownik dodatkowy. Z tego. względu w układzie hamulca przewidziano dwukierunkowe zawory zwrotne 9, umożliwiające przepływ powietrza zależnie od potrzeby tylko od jednego z tych urządzeń. W celu ochrony urządzeń przed zanieczyszczeniem instaluje się filtry powietrza 10.
W razie potrzeby hamulec lokomotywy może być wyłączony za pomocą zaworu odcinającego 11. Manometry 12, 13 i 14 wskazują wartość ciśnienia powietrza w zbiorniku głównym i przewodzie zasilającym, w przewodzie głównym oraz w siłownikach hamulcowych.
Zależnie od rodzaju i typu pojazdu trakcyjnego największa wartość ciśnienia sprężonego powietrza w zbiornikach głównych osiąga 0,8-f-l,0 MPa. Ciśnienie robocze w przewodzie-głównym w stanie gotowości roboczej hamulca pociągu wynosi 0.5 MPa. Największe ciśnienie powietrza w siłownikach układu hamulcowego wagonów wynosi około 0,38 MPa. W niektórych typach pojazdów trakcyjnych jest wyższe i osiąga nawet 0,6 MPa.
Jedna z podstawowych cech hamulca pociągu polega na tym, że w razie nagłego przerwania przewodu głównego, np. wskutek rozłączenia lub pęknięcia sprzęgu elastycznego, hamulec pociągu samoczynnie uruchamia się, rozdzielacze powietrza powodują wypełnienie komór roboczych siłowników sprężonym powietrzem, następuje wzajemny docisk elementów par ciernych i powstaje-siła hamowania. W przypadku rozerwania pociągu samoczynnie następuje hamowanie obu części składu:
W hamulcach pneumatycznych cecha ta wynika wprost ze sposobu wytwarzania sygnałów sterowania, nakazujących wzrost ciśnienia powietrza w siłownikach przy obniżeniu ciśnienia powietrza w przewodzie głównym. Zostało to wykorzystane również do ręcznego uruchomienia hamulca w razie konieczności nagłego zatrzymania pociągu. W tym przypadku do wypuszczenia sprężonego powietrza z przewodu głównego na zewnątrz służą zawory 8 (na rys. 9.4) i 15 (na rys. 9.5), umieszczone na odgałęzieniach przewodu głównego. W wagonach pasażerskich zawór nagłego hamowania pociągu może być uruchomiony z dowolnego przedziału za pomocą odpowiedniej rękojeści, oznaczonej napisem „Hamulec bezpieczeństwa”.
Siła potrzebna do wywarcia docisku elementów par ciernych w układzie hamulcowym pojazdu, otrzymywana z zasady za pomocą siłownika pneu-1C*