68057 rozdział (8)

297

2 mota i klasyfikacja ryzyka

„jeo ryzyku rynkowym. Dla części mniejszych, mniej skomplikowanych przedsiębiorstw, oba pojęcia są niemal synonimami”¹⁶.

Globalizacja gospodarki powoduje niejednokrotnie konieczność wymiany jóbr i usług za pośrednictwem wymienialnych walut. Okoliczność taka jest źródłem ryzyka walutowego będącego podzbiorem ryzyka rynkowego. W sytuacji, kiedy aktywa wyrażone w danej walucie obcej przewyższają zobowiązania de-nominowane w tej samej walucie, występuje niebezpieczeństwo aprecjacji waluty krajowej, które w rezultacie spowoduje, iż przepływy pieniężne zrealizowane przez firmę (wpływy) będą niższe od oczekiwanych. Analogiczne skutki będą rezultatem deprecjacji waluty krajowej, jeżeli zobowiązania walutowe przewyższają aktywa wyrażone w tej samej walucie.

Ryzyko walutowe powstaje w przypadku zawarcia umów wyrażonych w wabicie obcej. Wysokość przepływów pieniężnych, jakie otrzyma strona realizująca umowę, zależy wówczas w znacznym stopniu od kursu wymiany walut.

Dostępność różnych form finansowania działalności sprawia, że wiele firm zaciąga kredyty walutowe (zazwyczaj w euro, dolarze lub franku szwajcarskim) z uwagi na ich niższe oprocentowanie w porównaniu z kredytami Złotowymi. W zależności od kursu złotówki kredytobiorcy ponoszą mniejsze lub większe obciążenia niż planowane. Szczególnie wyraźnie wpływ ryzyka walutowego widoczny był na przełomie lat 2003/2004 w Polsce. Znaczny spadek wartości złotówki wobec euro spowodował poważne kłopoty finansowe wielu firm, które wcześniej zaciągnęły kredyty denominowane w euro.

Finansowanie działalności, ze środków pochodzących z kredytów bankowych, jest źródłem nie tylko ryzyka walutowego, ale również ryzyka stóp procentowych. Wzrost stóp procentowych dla firm posiadających kredyty oprocentowane według zmiennej stopy powoduje zwiększenie obciążeń z tytułu spłaty odsetek. Jeżeli natomiast przedsiębiorstwo posiada kredyt oprocentowany według stopy stałej, zmniejszenie oprocentowania nie powoduje zmniejszenia obciążeń iztego punktu widzenia również jest traktowane jako utrata korzyści.

Wysokość stóp procentowych posiada duże znaczenie także z perspektywy analizy opłacalności konkretnych umów. Decydują one bezpośrednio o wartości bieżącej netto realizowanej umowy oraz ojej rentowności. Poziom stóp procentowych jest tym bardziej istotny, im dłuższy jest okres realizacji umowy¹⁷.

Ryzyko finansowe

Z ryzykiem rynkowym utożsamiane jest często ryzyko finansowe, bądź też wykazywane jest w niektórych klasyfikacjach jako jeden z rodzajów ryzyka lyn-

“R. Kcndnll, Zarządzanie ryzykiem tłla mencrtJHerriw. I.iher. Warszaw a 2000. s ysj Zależność ta wynika ze sposobu ustalania wartości hieżąccj netto, która Jost _' ¹ 1 i " i ^ ' '    • w i , i. 11 .11 '. ości okres i    \ >._-_■__I