62308 Zdjęcie1428

Ipo ałcademieklefo ■laftłtu Mim i sposobi* m bycifll

Ale nie tylko pmyczyny rewnc™-*' niejako I dowjiły o tym. ta SJmmd ulokował ■*« ¹ _m mj I na iłinrclnosio tycim akademickiego:    .    I

-----łods '    ____• _____U..*ałn OMODOWOBC 1

naJmłodnych lat zdrndzol wybujałą osodo\ i nie był zbyt skory do podporządkowania *>81 akademickiej etykiecie. Przede wszystkim ni-1 gdy nie zwracał uwagi no upomnienia profe- I sorów, by wygładzić styl i pozbawić go indy- I widualnych osobliwości. Nie przejmował się I takie zarzutami, te styl ów jest „nazbyt speku- I latywny, aforystyczny i stylistycznie niedbały". I Podczas kolokwium — Jakbyśmy dziś powie- I dzieli — habilitacyjnego, gdyż miało ono prze- I sądzić o przyznaniu mu stopnia Pr i va tdozenta, I Simmel przejawił ostentacyjny brak szacunku I dla wyższych rangą akademików:    wyśmiał I

wości naukowej było omijanie przypisów. Można powiedzieć, że zasłużył na swoją pozycję; ale czynione mu wielokrotnie zarzuty, te Jest zbyt relatywistyczny, formalistyczny i krytyczny (sceptyczny), nie są z reguły uzasadnione, chyba że przyjmie się założenie, iż każdy wybitny humanista musi być myślicielem „systemowym” (tj. dążącym do stworzenia całościowego systemu twierdzeń) i systematycznym (tzn. zajmującym się kolejno całym obszarem zainteresowań odpowiedniej dziedziny). Kiedy

mia no wicie profesora Zellera utrzymującego, jakoby dusza mieściła się w określonej partii I puszki mózgowej. Wedle tradycji rodzinnej I Simmlów otwarte wyśmianie spowodowało I opóźnieni? nominacji o rok ^ł. Innym prze ja- I wem lekceważenia zewnętrznych oznak facho

¹ K. Gasscn, M. Londmann: Buch des Dankes an Oeorg Simmel, Berlin 1053, s. 21. Przy okazji pierwszego cytatu warto zauważyć, te Jednym z przejawów ekscentrycznolci Simmla była Jego niechęć do przypisów — w „Jahrbuch” SchmoIJera z 1800—1801 r. tytko w jego publikacji było ich brak...

Jpicral ~ 26 września 1918 r. — jego proroctwo o intelektualnym spadku już się sprawdzało.

Naloty Jeszcze wspomnieć, te byl doskonałym wykładowcą, dokładnie i barwnie przygotowującym wykłady — a za cel wszelkiego poznania, takie naukowego, u wata! dostarczenie podstaw i przesłanek do rozwijania osobowości otwartych, prawdziwie humanistycznych.

Do głównych jego dziel należy praca poświęcona zróżnicowaniu społecznemu (Ober sodolc Differenzierung: soziologische uni ptjfchołopi-sche Untersuchunpen, 1890), teoretyczne rozważania o filozofii dziejów (Die Probleme der Geschichlphilosopłue, 1892), a przede wszystkim Filozofia pieniądza (PHilosophte des Geldes 1908). O tym, że dzieło to dotyczy centralnych dlań zagadnień, świadczy następująca notatka w przedmowie: „Pieniądz to jedyny produkt kultury, który jest czystą siłą, całkowicie uniezależnioną od substancjalnego nośnika, stanowiącą wyłącznie symbol. I dlatego stanowi najbardziej znamienne zjawisko naszych czasów, w których dynamika i rozwój opanowały wszystkie sfery teorii i praktyki. To, że jest czystym stosunkiem (Beziehunj) — a do tego oznaczającym także czas — nie przesądza o treści tego stosunku, niczemu nie przeszkadza. Ponieważ siła jest w rzeczywistości niczym innym jak stosunkiem" *.

Z innych ważniejszych publikacji Simmla wymienić należy szesnaście wykładów o Kancie (Kont. Sechzehn Vorlesungen on der Berlin UnwertitSt, 1904), Soziologie. Unłersuchungen iiber die Fornen der Vergesellschaftung (Socjologia, Badania form uspołecznienia, 1908), a także ostatnie dwie prace: Grundjragen der Soziologie; Individuum und Gesellschaft (Pod-

> G. Simmel: PMIosophle des Geldes, Leipzlf 1907,