72237 ScannedImage 7

TEZA 9 ) INTERAKCJA WYCHOWAWCZA - JEJ ZNACZENIE W ROZWOJU I WYCHOWANIU CZŁOWIEKA

Generalnie przyjmuje się dzisiaj, że większość zachowań ludzi jest nabyta (wyuczona). Znaczy to, że zachowania powstają jako konsekwencja interakcji osób z własnym środowiskiem społecznym. W szerokim sensie my uczymy się być osobami takimi, jakimi jesteśmy, i tych, którzy z nami się kontaktują, uczymy być takimi, jacy sami jesteśmy. Uczenie to dokonuje się zasadniczo przez interakcje z osobami, które spotykamy. One bowiem stanowią podstawowe źródło motywacji, kar, nagród i satysfakcji. Ilość i jakość interakcji międzyosobowych tworzy zasadnicze zręby i kształt osobowości konkretnej jednostki.

Liczne wyrażenia, takie jak: „pojęcie siebie”, „poznanie siebie”, „spostrzeganie siebie”, „obraz siebie”, „struktura siebie”, „samowiedza” lub „autoportret psychiczny”, są używane do zdefiniowania całościowej organizacji „sądów” lub „subiektywnych oglądów”, jakie człowiek ma sam o sobie, o tym, co spostrzega, doświadcza, odbiera od innych w związku ze swoją osobą.

Sposób, w jaki osoby znaczące odnoszą się do nas (co o nas mówią i czego nie mówią), staje się sposobem, w jaki my sami odnosimy się do siebie. Dlatego właśnie „obraz siebie” jest po części odbiciem utworzonym z tych ocen, które osoby znaczące czynią pod naszym adresem. Dotyczy to zwłaszcza okresu wczesnego dzieciństwa, ale nie tylko. Ze względu na to, że wpływ tych osób na rozwój naszej osobowości jest tak duży.

Odbierane postawy, wartości i pojęcia mogą wzbogacać “obraz siebie” nie tylko przez świadome doświadczenia, ale mogą być także przyjmowane nieświadomie od innych osób. Znaczy to, że doświadczenia wyniesione z interakcji międzyosobowych są włączane do naszej osobowości na drodze introjekcji nawet wtedy, gdy konkretna jednostka nie jest świadoma, że spostrzega i doświadcza bezpośrednio tych ocen, sądów i charakterystyk.

Interakcja międzyosobowa - wzajemny wpływ na dane zachowanie się dwóch lub więcej uczestników w interakcji partnerów. W interakcji można doświadczyć akceptację lub dezakceptację partnera oraz agresji.

Akceptacja - postawa, która jest skierowana do osoby i zawiera informację: -dostrzegam twoją wartość, sprawia mi przyjemność, że istniejesz.

Dezakceptacja - postawa, która zawiera komunikat: -”Ty dla mnie nie istniejesz, twój los jest dla mnie obojętny”. Mocniejszą formą jest agresja: - “pragnę żebyś nie istniała, bo stoisz mi na przeszkodzie moich planów.”

W interakcji odczytujemy sens czyjegoś zachowania. Mają więc one charakter symboliczny - są znakiem czegoś głębszego. Każdy przejaw zachowania człowieka jest postrzegany przez innych jako uwzględniające lub nie uwzględniające oczekiwań grupy społecznej.

Agresja - to postawa, w której jest zawarty komunikat “pragnę, abyś nie istniał, gdyż stoisz na przeszkodzie moich planów”. Agresja wywołuje agresję.

7