DSC00598 (9)

15

/. Liturgia: znaczenia i rozwój terminu

2, 2). Jeden raz pojawia się wyrażenie treskeia na określenie udzielanej pomocy (Jk 1, 26) oraz wyrażenie logikę latreia (Rz 12, lb, 2) na określenie służby odpowiadającej Logosowi, tj. Jezusowi^{1 2}.

Wyrażenia: latreuein, leiturgia, leiturgein, leiturgos używane są w pojedynczych przypadkach: Dz 13,2; Hbr 8, 6; 12,28. Pod koniec pierwszego wieku w Didache spotykamy określenie sprawowanej liturgii wyrażeniem thusia (ofiara) (14, 1-3).

Podsumowując, liturgia była rozumiana przez najstarszych pisarzy jako święta służba, nazywano liturgią poszczególne działania - np. liturgia wieczorna, „boska liturgia chrztu”. Traktowano sprawowanie liturgii jako służbę - urząd - munus hierarchiczny.

2. Znaczenie wyrażenia liturgia w Kościele Wschodnim

„Historia” terminu w chrześcijaństwie różnicuje się. 1 tak Kościoły Wschodnie pozostają przy terminie liturgia, leiturgia rozumiejąc pod tym terminem święte ryty w ogólności, a szczególnie Ofiarę Eucharystyczną i tak mówi się o liturgii św. Jana Chryzostoma, św. Bazylego, św. Jakuba, św. Marka. Stosowane są sformułowania: liturgia mistyczna, święta, boska. Liturgia oznacza także samą anaforę czyli Modlitwę Eucharystyczną.

3. Termin liturgia w Kościele na Zachodzie

W Kościele na Zachodzie posługiwano się na oznaczenie sprawowanego kultu Boga różnymi terminami: officium, officium divinum, ecclesia-sticum, lub w licznie mnogiej officia ecclesiastica, divina {officia divina od Izydora z Sewilli do końca Średniowiecza, w tytułach liturgicznych ksiąg), officia, ministerium (posługa), munus (urząd, posługa), opus Dei (dzieło Boga — Reguła św. Benedykta), opera Dei, obseąuium, ministerium. servitium, ministeria divina, ecclesiastica, sancta ministeria, obser-vationes, ecclesiasticae. sacrae, sacri ritus, actio, celebratio, celebritas, sollemnitas. servitus (służba), actio, actus, agenda, celebratio, collecta.

1

Rozumienie lego wyrażenia omówił J. RaTZINGER. Ein neues Lied ftir den Herm Gonesdienst und Liturgie m der Gegenwart, Freiburg im Br. 1995. Tłum. poi.: Nowa Pieśń dla Parna. Wiara w Chrystusa a liturgia dzisiaj. Kraków 1999. Zob. tenże. Der Geist der

2

Liturgie. Herder. Freiburg 2000. 39-40:124; tłum. poi.: Duch liturgii, Poznań 2000.43. 55