71
^odstawowe właściwości błony komórkowej
bowe. Lipidy błon mogą wchodzić w połączenia z cząsteczkami rozpuszczalnymi i nierozpuszczalnymi w wodzie. Amfipatyczne cząsteczki lipidów stwarzają z jednej strony wewnętrzne apolarne środowisko, które jest siedliskiem apolamych domen »łkowych, z drugiej zaś, pozostają w kontakcie z wodnym, polarnym środowiskiem cytoplazmy i przestrzeni zewnątrzkomórkowej oraz z polarnymi domenami białek błonowych.
NH,
ch2
CH,
3I
ch2
c—o
M
ch2
h2c
\
tjrc. 3.13. Schematyczny rysunek cząsteczki fosfolipidu. beszta triacyloglicerolowa z dwoma łańcuchami kwasów tłuszczowych (A) ma charakter hydrofobowy, nato-gjńiast reszta fosforanowa i zasada aminowa mają właściwości hydrofilowe (B). Cząsteczki o właściwościach garówno hydrofitowych, jak i hydrofobowych określa się jako cząsteczki amfipatyczne
ch2 h2c i
ch2 y h2c \ . ch2 wmmm h2c
■ V
ch2
h2c
/ h2c j' 999 ch2
I
CHi / 1 HC
II
HC
i i 09| ch2 / h2c
ch2
h2c
ch2 ■ / h2c
XCH3
K Fosfoglicerydy są głównym składnikiem lipidowym błon komórkowych Hpzostałych błon biologicznych (55-57% wszystkich lipidów w komórce). W grupie fosfolipidów przeważa zawartość fosfatydylocholiny (lecytyna), która stanowi 15-22% wszystkich fosfolipidów. Pozostałe fosfolipidy to: sfingomielina, sfingogliko-Ipidy i kadriolipiny (difosfatydyloglicerol). W tabeli 3.1.1 przedstawiono procentowy skład lipidów błon komórkowych w różnych komórkach.