Przykład 12.1 Rozpatrzmy ramę pokazaną na rys. 12.13a, wyznaczmy momenty zginające, siły poprzeczne i siły podłużne wywołane danym obciążeniem.
1) Na podstawie zasad podanych w p. 8.2 ustalamy, że jest to układ dwukrotnie statycznie niewyznaczalny (o dwu więzach nadliczbowych) ns = 2.
2) Usuńmy z tego układu dwa dowolne więzy warunkowo niezbędne (p. 9.3), tak jednak aby układ był nie tylko statycznie wyznaczalny, ale i nadal niezmienny. Otrzymamy w ten sposób układ podstawowy (zastępczy), np. taki jak pokazano na rys. 12.13b.
3) Na miejsce usuniętych więzów wprowadzamy nieznane siły Xx i X2 (wielkości nadliczbowe, por. p. 9.4) oznaczone na rys. 12.13b.
4) W celu obliczenia niewiadomych Xx i X2 ułożymy równania określające przemieszczenia punktu D wzdłuż kierunków tych niewiadomych w układzie podstawowym statycznie wyznaczalnym, o których wiemy, że w rzeczywistości muszą być równe zeru. Przykładamy więc na kierunkach poszukiwanych przemieszczeń obciążenia jednostkowe. Całe obciążenie rozbijamy na trzy stany Xt = 1, X2 = 1, P = P, + P2. Korzystając z zasady superpozycji łączne przemieszczenia punktu D w kierunku działania siły X, i siły X2 zapiszemy odpowiednio:
dllXl+dl2X2 + Alp = Q, |||
5) Obliczamy teraz wartości współczynników przy niewiadomych, tzw. przemieszczenia jednostkowe ($tt, <5,() oraz wyrazy wolne (Jfp) układu równań kanonicznych (A) metody sił. W tym celu sporządzamy wykresy momentów od poszczególnych stanów obciążeń (podane na rys. 12.13c, d, e. f). Na rys. 12.13g, h, i zaznaczono przemieszczenia od poszczególnych obciążeń (por. p. 9.6). W naszych obliczeniach uwzględnimy wpływ na przemieszczenia jedynie momentów zginających —* wzory (12.1) -=-(12.3).
Ponieważ osie prętów są liniami prostymi oraz ze względu na stałe wartości EJ, przy obliczaniu przemieszczeń korzystamy z tzw. sposobu mnożenia wykresów:
<$n
M]
EJ
-d.v =
1 112
--3-4-4 +----4-4---4 =
EJ 2EJ 2 3
1
— 58,66 EJ
m
kN’
11 11
----3-3-4-----4-4-3
EJ 2 2 EJ 2
5,,
1 m
--30 —.
EJ kN