74588 IMG84

bywa zwykle imkrwane od ego osoby. Z przesadą dbasTę

aości na własną rękę. Dziecko wieśników Jako .jniegodnych" J o jego zdrowie i bezpieczeństwo (np. nie pozwalając na pójście do kina, aby uchronić go od zarazków, albo kilkunastoletniego chłopca przeprowadza się przez jezdnię itp.), z nadgorliwością broni się także przed zarzutami kolegów lub nauczycieli. Ponadto postawie nadmiernie chronionej towarzyszy permanentny niemal lęk o przyszły los dziecka.

Z zarysowanych postaw rodzicielskich najbardziej groźna w swych skutkach wydaje się postawa odstręczająca i chroniąca. Pierwsza z nich — jak Wykazały badania — „sprzyja kształtowaniu 4!ę u dziecka agresywności, nieposłuszeństwa, kłótliwości, kłamstwa, kradzieży, zahamowaniii rozwoju uczuć wyższych, zachowaniu aspołecznemu, a nawet antyspołecznemu**, a druga (chroniąca) „może powodować u dziecka opóźnienie dojrzałości emocjonalnej — infantylizm, opóźnienie dojrzałości społecznej, zależność dziecka od matki, bierność, brak inicjatywy. Ustępliwość tub zachowanie typu ^rozpieszczone dziecko* — a więc nadmierna pewność siebie, poczucie większej wartości, niepow-ściągliwość. zuchwalstwo, zarozumialstwo, aw&ntumiczość, tyranizowanie matki** (Ziemska M~, 1969, s. 81 i 84).

Oprócz scharakteryzowanych wyżej postaw, warto uświadomić sobie także szkodliwość niezdecydowanej postawy rodziców, którą znamionuje brak konsekwencji w postępowaniu z dzieckiem. Postawa taka skłania Mi często do posługiwania się metodą „prób i błędów**. O sposobie oddziaływań wychowawczych tych rodziców decyduje często przypadek, a zwłaszcza zmienność ich humoru, przeżywane aktualnie zdenerwowanie, rozdrażnienie. zmęczenie itp. Dziecko poddane takiej postawie czuje wtą zagrożone i niepewne, a z ciosem zaczyna lekceważyć rodziców i oh zrywać pogardę dla wszelkich autorytetów, w tym również szkoły. Oczywiście trudno byłoby potępiać rodziców z lega powodu. Bywa bowiem nierzadko i tak, iż rodzice odwołują Się śo metody „.prób I błędów** w poczuciu całkowitej bezradności. Ba prostu nie mają cierpliwości, by czekać na efekty pewnego a góry wymoczonego eable stylu postępowania wychowam-

Wattne postawy rodosciehóśe. jśhe pnaenrjzhie źródle nie-