69771 pedeutologia00001 (2)

Moda

LECH WITKOWSKI

Ambiwalencja jako kategoria d!a socjologii edukacji

Wstęp

Okic ten^{1 2} ma za zadanie jedynie sformułowanie sugestii o celowości sprzęgania analiz socjologicznych — i to nie tylko na obszarze procesów, instytucji i ról edukacyjnych — z perspektywą, w której kategoria ambiwalencji zajmie miejsce zgoła podstawowe. Pragnienie uzyskania za jej pomocą już gotowych wyników nie może być na obecnym etapie zaspokojone, choć —jak spróbuję pokazać — sprawa jest wielce obiecująca. Wymaga jednak szeregu przekrojowych rekonstrukcji, dla których uwagi niniejsze mogą być jedynie wstępem, sprzężonym ze swoistą makietą³, pokazującą, co z kategorią ambiwalencji w ogóle dzieje się we współczesnej humanistyce i naukach społecznych. Podejmijmy więc próbę wejrzenia w to pole-i.uporządkowania pewnych impulsów w zakresie interesującym i socjologa, i pedagoga. Nie będąc

1

¹ Jest to redukcyjnie dopracowany zapis referatu wygłoszonego przez autora na zaproszenie Zbigniewa Kwiecińskiego na ogólnopolskiej konferencji naukowo-dydaktycznej ..Współczesne teorie i problemy socjologii edukacji na warsztatach badaczy

2

nauczycieli akademickich”, która odbyła się w dniach 15—17 września 1993 roku w Blażcjcwku k. Kórnika. Autor dziękuje dr Wiesławie Limont za łaskawe użyczenie zapisu magnetofonowego.

3

^J Taki charakter ma niepublikowany materiał pomocniczy, przygotowany do wykładu na sympozjum w Blażcjcwku, zatytułowany: Przekleństwo ambiwalencji (ss. 21), w którym prezentuję sposób występowania kategorii ambiwalencji u takich autorów jak: Zygmunt Freud, Paul Ricoeur, Alice Miller, Mircea Eliadc, Octavio Paz, Albert Camus, Richard Scnnett, Mail Horkhcimcr, Jacąues Dcrrida, Josif Brodski, Bernard Waldcnfcls, Michaił Bachlin oraz Thcilhard dc Chardin. Rozwijając tę makietę do szerszego studium, autor przygotował już tekst pt. „AMBIWALENCJA I SACRUM. Religioznawcze wyzwanie Mircea Eliade’go wobec pedagogiki”, opublikowany w IV tomie serii „Nieobecne dyskursy”, pod red. Z. Kwiecińskiego.