76087 obraz2 (11)

męskichjjlz)) znaczgnig^ jakie go nabiera w pewnych kulturach rytuał porodu J

0    stowarzyszeniach kobiecych mówić będziemy przy okazji analizowania organizacji stowarzyszeń tajemnych; zobaczymy wówczas, że kobiece stowarzyszenia tajemne ■ zapożyczyły pewne elementy morfologiczne^ od bractw męskich. Z kolei z\ rytuałem porodmzwiazane są niekiedy zwyczaje, w któiych odczytujemy .zarodki ,(]ub być .może. przeżytki) jakiegoś j misterium. Ślady takich scenariuszy misteryjnych zachowały się nawet w Źuro-

pie.WSzlezwiku w ubiegłym wieku na nowe narodziny wszystkie kobiety z wioski udawały się do domu położnicy, tańcząc i krzycząc. Jeśli napotykały mężczyzn, zdzierały im kapelusze i wypełniały je końską mierzwą; jeśli napotykały wóz, rozbierały go na części i uwalniały konia. Po zebraniu się w domu położnicy rozpoczynały frenetyczny bieg przez wioskę, wrzeszczały, wiwatowały i wchodziły do domów, zabierały całe pożywienie

1    wszelkie napoje, jakich zapragnęły. Jeśli napotykały mężczyzn, zmuszały ich do tańca¹⁹. Jest prawdopodobne, że w dawnych czasach niektóre rytuały tajemne odbywały się w domu położnicy. Informacja z XII wieku poświadcza takie rytuały w Danii: zebrane u położnicy kobiety robiły słomianą kukłę i tańczyły z nią, czyniąc lubieżne gesty, śpiewając i wrzeszcząc²⁰. Przykłady te są cenne: pokazują nam, żefrytualne zbiegowiska kobiet przy okazji porodu mają tendencję do przekształcania się w stowarzyszenia tajemnej

Wracając do kobiecych obrzędów dojrzałościowych, dodajmy, że podczas ¹ okresu odosobnienia nowicjuszki uczą sięćpiosęnek^i (tańców^rytualnych, a także pewnych specyficznie^kobięcych rzemiosły przede w s zy s t ki 11£ p rzę - _ dzenia i tkania),Symbolizm tych rzemiosł jest wysoce znamienny: w póź-' niejszycF~Tazach kulturowych odnajdujemy go wyniesionego do rangi zasady wyjaśniającej Świat. Księżyc „przędzie” Czas, a także „tka” istnienia ludzkie²¹. Boginie przeznaczenia są Prządkami. Odkrywajhg tajemną, współ-zależność między koncepcją^periodycznych stworzeń Świata (koncepcja pochodząca z mitpjogii lunarnej),^Kłeą Czasu i przeznaczenia,, z. jednej strony, a z drugiej,mocną pracą, kobiecą pracą, którą winno się wykonywać z dala od światła słonecznego i w tajemnicy, prawie po kryjomu. W niektórych kulturach po zakończeniu odosobnienia dziewczęta nadal spotykają się w domu staruszki, aby razem prząść. (Przędzenie)jest rzemiosłem niebezpiecznym, przeto można mu się oddawan~)jti<Jjmie w specjalnych

^v> M. Eliade, Mity, sny i misteria, s. 225 nn.; wedle Richarda Wolfram a, Wetberbiinde („Zcitschrift fur Volkskunde”, XLII, 1933), s. 143 nn. Już u niektórych plemion australijskich poród stanowi „misterium”. Phyllts Kabberry trudniej było zebrać tajemne piosenki narodzinowe, niż uzyskać od mężczyzn informacje dotyczące inicjacji chłopców; por. Aboriginal Woman, s. 241 nn.

²⁰ M. Eliade, Mity, sny i misteria, s. 225.

■ ²¹ M. Eliade, Images et symboles (Paris 1952), s. 120 nn.; por. także R. Wolfram, Sch-wcrttanz und Mannerbund (Kassel 1935), s. 172.