76151 skanuj0035 (111)

niu umów na rzecz organizatora turystyki. Dostaje za to prowizję od touropera-tora lub usługodawcy, która jest wliczona w cenę wycieczki (Milewski, 2005).

Działalność agenta turystycznego polegająca na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki mających wpis do rejestru lub na rzecz innych usługodawców mających siedzibę w kraju nie jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i w związku z tym nie podlega wpisowi do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Agent turystyczny jest natomiast zobowiązany do: wykonywania działalności tylko na rzecz organizatorów mających wpis do rejestru, jednoznacznego wskazywania w umowach zawieranych z klientem właściwego organizatora turystyki, którego reprezentuje, a także do działania na podstawie ważnej umowy agencyjnej (Komosz, 2007).

Biura podróży występują zarówno w roli pośredników, jak i organizatorów. Ze względu na zakres pełnionych funkcji oraz pozycję w systemie dystrybucji można je podzielić na: touroperatorów, agentów regionalnych i agentów lokalnych. Touroperator jest to podmiot, który sam tworzy produkt turystyczny w postaci gotowego pakietu usług. Może nim być zorganizowany pobyt turystyczny, wycieczka, wyjazd na kongres lub konferencję. Agent regionalny to biuro podróży, które na zlecenie touroperatora przygotowuje i realizuje program wycieczek turystycznych, zawierając umowy z bezpośrednimi wytwórcami poszczególnych usług (np.: hotelem, zakładem gastroribmicznym, przewoźnikiem czy przewodnikiem). Może on sam przygotować koncepcję imprezy (produktu turystycznego) lub przyjmować ją od touroperatora. W obu wypadkach działa jednak na zlecenie i w imieniu touroperatora. Agent lokalny jest to biuro zajmujące się przede wszystkim kreowaniem produktu w świadomości potencjalnych nabywców, jego sprzedażą i zapewnieniem mu możliwie szerokiej sieci sprzedaży (Konieczna-Domańska, 1999).

W literaturze przedmiotu agentów lokalnych dzieli się dodatkowo (ze względu na pełnione funkcje) na (Milewski, 2005):

■    działających w miejscu zamieszkania potencjalnych nabywców, zajmujących się w imieniu touroperatorów sprzedażą kompleksowego produktu turystycznego lub jego części i otrzymujących prowizję od wartości sprzedanych usług;

■    działających w miejscu wytwarzania usług, organizujących touroperato-rom kontakty z wytwórcami w zamian za prowizję.

Powyższy podział ma znaczenie zarówno z punktu widzenia zakresu regulacji, jak i charakteru praw oraz obowiązków nakładanych na przedsiębiorców (Raciborski, 1999a). Touroperator i pośrednik turystyczny odpowiadają za organiza-

100