78276 S0013 (2)

1. Selektywne tworzenie wiązań węgiel węgiel

reakcja

bezpośrednia

H

ox

2

reakcja

pośrednia

o    ox

O OH

Schemat 1.2.2

Poglądowym przykładem efektywnego wykorzystania reakcji aldolowej może być synteza oleandomycyny (1) — makrocyklicznego antybiotyku o szerokim zastosowaniu klinicznym. Synteza oleandomycyny stanowiła wyzwanie dla chemików z co najmniej trzech powodów:

-    selektywnej syntezy 14-członowego laktonu;

-    stereoselektywnej konstrukcji 10 centrów stereogenicznych;

-    chemoselektywnej glikozydacji oleandolidu (2).

Zaproponowana przez Patersona i współpracowników synteza 1, przedstawiona w postaci drzewa retrosyntetycznego (schemat 1.2.3), wykorzystywała asymetryczną reakcję aldolową na etapie tworzenia yyn-aldolu 6 i syn- lub aldo-lu 7. Substratem wyjściowym wykorzystanym przez Patersona był relatywnie prosty związek (S)-l-benzyloksy-2-metylopentan-3-on (8) [4].

Obecnie znanych i stosowanych jest bardzo wiele rodzajów i modyfikacji krzyżowej reakcji aldolowej, które można dzielić wedle różnych kryteriów [5]. Jednym z nich może być sposób generowania enolanu, co jest istotne zwłaszcza w przypadku niesymetrycznych związków karbonylowych, na przykład 2-metylocy-kloheksanonu (schemat 1.2.4) [6].

Enolan powstający w warunkach kontroli kinetycznej (keton dodawany jest w niskiej temperaturze do nadmiaru silnej zasady) jest produktem dcprolonowa-nia od strony mniej osłoniętej ([!). Aby ograniczyć możliwość i/onniy/acji, laki

()

oleandolid

ł

OH

ł

?

OBn