94 4. Stężenia roztworów
Przykład 11
Ile należy odważyć K2SO4 i wody, aby przygotować 300 g 0,60 mobilnego roztworu tej soli? MKjS0<“ 174,27 g/mol?
Rozw iązani e
W 0,60 molalnym roztworze na 1000 g wody przypada: 0,60 mol • 174,27 g/mol ■ 104,56 g K2SO4, a masa tego roztworu wynosi: 1000 g + 104,56 g ■ =* 1104,56 g. Jeśli w 1104,56 g roztworu znajduje się 104,56 g K2SO4, to na 300 g 300*104,56
roztworu przypada x - [04" 56 = 28,4 8 K2SO4. Resztę tego roztworu
stanowi woda: 300 g - 28,4 g ■ 271,6 g.
Należy odważyć 28,4 g K2SO« i 271,6 g wody, aby otrzymać żądaną ilość roztworu.
Przykład 12
W 100 g wody rozpuszczono 140,44 g NiS04-7H20. Obliczyć stężenie molalne otrzymanego roztworu siarczanu niklu(II). 280,88 g/inol,
Mniso,5*1 53,9 g/mol.
Rozwiązanie
---140,44 g-NiSO^THłO stanowi-140,44 g/(280,88_g/mol) =_0,S0 mola
siarczanu niklu(II) i zawiera (0,50-7) mol • 18 g/mol = 63 g wody. W sumie w roztworze znajduje się: 100 g + 63 g = 163 g wody, w której rozpuszczone jest 0,50 mola NiSO*. Więc na 1000 g wody przypada w tym roztworze x moli NISO4.:
1000-0,5
x»——— = 3,07 mola 163
Roztwór jest 3J07 molalny7"r * *
Stężenie normalne [N] określa ilość gramorównoważników (wali, vali) substancji rozpuszczonej w 1 drał roztworu.
Mnsa gromorównoważnika (wala) pierwiastka lub związku jest to ilość gramów tego pierwiastka lub związku, która w danej reakcji chemicznej jo*' równoważna chemicznie molowi atomów wodoru (1,008 g wodoru).
Gramorównoważnik kwasu, zasady lub soli, powstającej w prosty* li przemianach, takich jak zobojętnienie lub strącenie, jest to masa substanąjl, zdolna do zobojętnienia 1 gramojonu wodoru (1,008 gH*). Odpowiada to, np. 17,008 g OH". Gramorównoważnik Eq oblicza się następująco:
(masa molowa kwasu)
(liczba kwasowych wodorów w cząsteczce kwasu)
(Eq):
_ (masa molowa zasady)_
(Eq)jói=
(liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce) (masa molowa soli)
(liczba atomów metalu ■ wartościowość metalu) Gramorównoważnik utleniacza lub reduktora jest to masa substancji oddające) lub pobierającej 1 mol elektronów.
(masa molowa utleniacza lub reduktora)
(liczba pobranych lub oddanych elektronów)
Stężenie normalne, choć wygodne w niektórych szczegółowych zastosowaniach, ostatnio wychodzi z użycia z powodu niejednoznaczności.
Przykład 13
Ta sama substancja chemiczna, np. K2CF2O7, może mieć różne gramorówno-ważniki w zależności od reakcji chemicznej, w której uczestniczy.
W reakcji:
■ Eq *= (masa roolowa)/2 —=-. .
w reakcji:
Eq = (masa molowa)/4
zaś w reakcji:
v K2Cr207 + 3HA + 4H2S04 - K2SO4 + Cr2(S04)3 + 302 + 7H20 Eq =■ (masa molowayó