79048 P1120016 (2)

poznać akcent metryczny, w rondzie zauważyć powtarzającą się, wracającą melodię, a w piosence zwrotkę i refren. Jeśli dziecko zna wartości rytmiczne rozpoznawać będzie rytm jednostajny, zróżnicowany, punktowany (do podskoków ) Spostrzeżenia te nadawać będą aktywności muzycznej i percepcji muzyki cechy mfeleŁtnałnego pojmowania zjawisk muzycznych, prowadzące do powolnego, ale systematycznego jej rozumienia

/ Istotnym warunkiem doboru repertuaru jest również wcześniejsze, środowiskowe przygotowanie dzieci oraz uwzględnianie cech kultury muzycznej środowiia, w jakim dziecko wzrasta

1 Interesującym przykładem realizacji przybliżenia dzieciom dzieła muzycznego, określonego jako trudne jest opis zajęć muzycznych z dziećmi 6-Ietnimi w Leondmg (Niemcy]. Celem tych zajęć było przybliżone dzieciom Oratorium Stworzenie Świata J Haydna Dokonano tego poprzez teatralizację treści muzyki w dobrze przygotowanej scenerii. Udział w tych zajęciach ułatwił i bardzo uatrakcyjnił odbiór dzieła w orygmale [Hofbauer G. 1990], W tym przypadku podstawowym kryterium doboru repertuaru była jakość realizacji, typ formy, możliwości ucznia które—jak się okazało — pozwoliły jakby ominąć barierę poznawczą dzieci. Pytanie tylko—czy jest to bariera dla uczniów, czy też dla prowadzący ch zajęcia naoczydełL

Ocenić i wnioskować o jakości repertuaru może tylko nauczyciel w bezpośrednim kontakcie z grupą dzieci, poprzez baczną obserwację ich zachowań i ich stosunku emocjonalnego do prezentowanej muzyki.

Często właśnie prezentacje kultury środowiska, regionu w jakim funkcjonuje przedszkole, czy szkoła będą pierwszym warunkiem w doborze i stopniu trudności realizowanego repertuaru. 1 tak jeśli rozpoczynamy pracę z grupą dzieci o ewidentnych zaniedbaniach w rozwoju muzycznym, należy najpierw wypracować pozytywny stosunek do muzyki, wzbudzić zainteresowanie poprzez zabawy z muzyką i umożliwienie każdemu dziecku osiągania sukcesu w wykonywanych zadaniach muzycznych. Zauważając natomiast w grupie duży poziom uzdolnień, próbujemy ten etap wstępny skrócić.

3.3. Znajomość literatury muzycznej przez nauczyciela jako jeden z podstawowych czynników warunkujących dobór repertuaru dla dzieci

Z badań nad skutecznością kształcenia nauczycieli (Jaworska A , Wtw w 1991, 1997] oraz nad skutecznością nauczania muzyki w przedszkolu i szkole podstawowej wynika jednoznaczny wniosek słuchanie muzyki, poznawanie literatury muzycznej jest — obok prób twórczości dziecięcej — jednym z najsłabiej realizowanych ogniw kształcenia muzycznego. Przyczyny tego zjawiska są różne

—    mały dostęp w szkołach i przedszkolach do sprzętu odtwarzającego

—    niewielkie i niekompletne płyto-1 taśmoteki

—    niewykształcona w toku edukacji potrzeba obcowania z muzyką artystyczną nauczyciela, specjalisty pedagogiki weresnoszkołnej

Nie chodzi o profesjonalną znajomość historii i literatury muzyki, chodzi racaej o coś, co Z. Burowska nazywa „żelaznym repertuarem kulturalnego człowieka" [1991] czyli o znajomość dzid muzycznych reprezentujących różne style i należących do najwartościowszych. Również w pracy Gónuewicza J. czytamy ..wyrabianie nawyku częstego kontaktu ze sztuką stanowić może w miarę skuteczny środek na poprawienie w przyszłości dzisiaj obserwowanej ziej kondycji partycypacji w kulturze ludzi dorosłych** (1996, s 86] Zatem bez kształcenia, rozwijania nawyków i potrzeb nie można osiągnąć powszechnego kontaktu z muzyką artystyczną. Rozwijać jednak te potrzeby będzie ty lko len nauczyciel, który sam je posiada

Bez względu na to, jakie myślenie o edukacji artystycznej przyjmiemy za słuszne— historyczno I rj Tj c nr swobodnej ekspresji rtytez integralno progresywne będące konsekwencją przyjęcia koncepcji człowieka rozwijającego aę zgodnie z określonymi fazami (Górniewicz J. 1996, s. 141 85] problemem będzie różnorodność ofert edukacji artystycznej, wynikających z potencjalnych możliwości współistnienia szkoły i środków informacji pozaszkolnej. Ścieranie się tych często rozbieżnych w jakości bodźców nie zawsze wpływa na kształcenie artystyczne pozytywnie. Nie zawsze też prowadzi do wykształcenia potrzeb kontemplacji sztuki. Dlatego w tym procesie kształcenia tak bardzo istotne są działania dla rozwijania wrażliwości artystycznej. Tę natomiast osiąga się poprzez częste kontakty ze sztuką oraz własny wysiłek intelektualny i emocjonalny

Własna praca nauczyciela nad „byciem człowiekiem kulturalnym" — K> ważny demem jego pracy nad „byciem człowiekiem*' (Rostańska E. 1996). Jeśli potrafi w jej wyniku wzruszyć się pięknem sztuki — potrafi również przekazywać tę umiejętność swoim uczniom. Poprzez zachęcanie, facylitację w poakimM