80779 img445 (3)

D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka

często występuje u dzieci, faza IV ma szczególne znaczenie. Pomiar należy powtórzyć po upływie co najmniej 30 sekund i wyniki uśrednić.

Metodą palpacyjną (Riva-Rocci) określa się tylko ciśnienie skurczowe. Po napompowaniu mankietu powyżej spodziewanych wartości zanika tętno na tętnicy promieniowej; przy powolnym wypuszczaniu powietrza z mankietu w momencie pojawienia się tętna na tej tętnicy możemy odczytać wartość przybliżonego ciśnienia skurczowego.

U niespokojnego niemowlęcia najwygodniejsza może okazać się metoda napływowa. Odpowiedniego rozmiaru mankiet zakłada się na ramieniu lub udzie. Dystalną część kończyny należy ucisnąć, a mankiet szybko napompować, tak aby nastąpiło zblednięcie kończyny. Następnie powoli upuszcza się powietrze z mankietu. Moment, w którym krew napływa do uciśniętej kończyny (zaczerwienienie), odczytuje się jako ciśnienie skurczowe, które jest nieco niższe niż wartość uzyskana z pomiaru metodą osłuchową.

Do oceny ciśnienia tętniczego krwi u dzieci służą tablice i siatki centylowe, w których zaznaczone są wartości prawidłowe w odniesieniu do wieku (masy i wysokości ciała) oraz płci.

W celu zbadania objawu opaskowego (Rumpel-Leede) uciska się ramię na co najmniej 5 minut mankietem do mierzenia ciśnienia po wpompowaniu powietrza do wartości o 10-20 mmHg poniżej ciśnienia skurczowego. Objaw jest dodatni, kiedy na wewnętrznej powierzchni przedramienia (czasem już w okolicy zgięcia łokciowego i aż do nadgarstka) pojawią się liczne punkcikowate wybroczyny, co występuje przy zwiększonej przepuszczalności naczyń krwionośnych w skazach naczyniowych.

Układ żyłny ocenia się za pomocą oglądania, obmacywania oraz odpowiednimi przyrządami służącymi do zapisu krzywej tętna żylnego.

W badaniu żył można stwierdzić rozszerzenia żylne (żyły szyjne, na klatce piersiowej i w skórze brzucha) i żylaki (na kończynach). Przepełnienie żył krwią i ich nabrzmienie spostrzega się, gdy jest utrudniony odpływ krwi z żyły.

Palpacyjnie udaje się określić kierunek prądu krwi i wypełnienie żyły krwią, a także stwardnienie (zgrubienie) ścian żyl-nych.

Nieprawidłowości w badaniu fizycznym, jak również informacje z wywiadów sugerujące zaburzenia w układzie krążenia, powinny być wyjaśnione za pomocą bardziej obiektywnych badań dodatkowych takich, jak: elektrokardiografia, badanie radiologiczne klatki piersiowej i echokardiografia. Do pełnej diagnostyki stwierdzonego zaburzenia należy również wykonać odpowiednie badania laboratoryjne.

Uważa się obecnie, że niektóre objawy, z uznawanych za fizjologiczne zjawiska rozwojowe, wymagają także wykonania wybranych badań dodatkowych dla potwierdzenia wniosków z badania fizycznego.

2.2.4. Badanie szczegółowe jamy brzusznej i układu moczowo-płciowego

Podobnie jak przy badaniu klatki piersiowej do oceny narządów jamy brzusznej wykorzystuje się: oglądanie, obmacywanie, opukiwanie i osłuchiwanie.

Na wstępie należy ustalić okolice topograficzne, co jest niezbędne do zlokalizowania objawów. Istnieją dwa sposoby podziału przedniej ściany brzucha.

85