D. Chlebna-Sokól, D. Kardas-Sobantka
występuje w śpiączce cukrzycowej i schorzeniach nerek; spadek pH we krwi powoduje pobudzenie ośrodka oddechowego, następuje hiperwentylacja powodująca wyrównanie kwasicy przez usuwanie CO2;
oddech Biota - okresy regularnego oddechu pojawiają się na przemian z przerwami w oddychaniu; występuje w uszkodzeniu mózgu;
oddech Cheyne-Stokesa - naprzemiennie okresy płytszego i głębszego oddychania, gdy uszkodzony ośrodek oddychania reaguje na znaczny wzrost CO2; jest spotykany w schyłkowej niewydolności serca i nerek, guzach mózgu, zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych;
oddech rybi (chwytanie powietrza) - pojedyncze, nieregularne, głębokie oddechy przerywają okres bezdechu; obserwuje się w agonii;
oddech stękający - nieznacznie wydłużonemu wydechowi towarzyszy nieartykułowany dźwięk.
Prawidłowa częstość (liczba na minutę) oddechów zależy od wieku dziecka; poniżej podano dla przykładu wartości w niektórych okresach życia:
wcześniak |
40-60 |
noworodek |
38-42 |
3. miesiąc życia |
30-35 |
6. miesiąc życia |
24-29 |
1. rok życia |
23-24 |
5. rok życia |
18-22 |
15. rok życia |
16-18 |
Spośród zaburzeń w oddychaniu zwrócenia uwagi wymagają:
Stridor (świst wdechowy) jest to szmer oddechowy powstający w czasie przesuwania się silnego strumienia powietrza przez
zwężenie w drogach oddechowych. Może być spowodowany przeszkod^jw. ttosie..(sap&ui niemowląt, ciało, 3bee,.zwężenię, Jozdraj^, gardle Jopadanie j ęzyka w, utrację .świadomości, zalecanie obfitej......wydzieliny -w porażeniu potykania) lub krtani
(wrodzony świt krtaniowy lub połączony ze szczekającym kaszlem i/lub chrypką w zakażeniach).
Duszność (utrudnione oddychanie) - subiektywne odczucie braku powietrza zależne również od psychiki dziecka i jego sytuacji życiowej; charakteryzuje się obecnością objawów obiekty wych, jak:
zaburzenia w zakresie częstości (przyspieszenie, zwolnienie - tachypnoe, hradypnoe), głębokości (hiperwentylacja, hipo-wentylacja) i rytmu oddechu;
szmery dodatkowe spowodowane przez prąd powietrza;
(•J nieprawidłowe ruchy klatki piersiowej lub brzucha;
(•) przyspieszona czynność serca;
(•) zmienione zabarwienie skóry i/lub błon śluzowych - sinica, bladość, zaczerwienienie przy zatruciu tlenkiem węgla; v») zaburzenia koordynacji układu autonomicznego - wymioty, biegunka, wahania ciśnienia tętniczego; i • kaszel, zmiana głosu i mowy.
U najmłodszych dzieci do oceny wzmożenia wysiłku oddechowego pomocna może być skala zaburzeń oddychania noworodka wg Silvermana:
61