img453 (5)

D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka

wiedzi na uderzenie występuje zgięcie w stawie łokciowym wskutek skurczu mięśni: ramienno-promieniowego, dwugłowego oraz ramieniowego wewnętrznego;

Z mięśnia dwugłowego ramienia - ułożenie ramienia i przedramienia jak wyżej, tylko ręka jest odwrócona i opiera się na ręce badającego; uderza się w ścięgno mięśnia dwugłowego (nad stawem), co powoduje zgięcie w stawie łokciowym i skurcz mięśnia dwugłowego;

Z mięśnia trójgłowego ramienia - kończyna zgięta w stawie łokciowym, ramię uniesione do góry, a przedramię zwisa do dołu; uderza się w ścięgno mięśnia trójgłowego nad wyrostkiem łokciowym; następuje odruch wyprostny przedramienia wskutek skurczu mięśnia trójgłowego;

kolanowy - badamy u dziecka siedzącego z nogami opuszczonymi, a u leżącego podkłada się przedramię pod kolana, zginając je, tak aby stopy opierały się o podłoże. Uderza się (najpierw po jednej, a potem po drugiej stronie) tuż poniżej rzepki; występuje skurcz mięśnia czworogłowego uda oraz odruch wyprostny w stawie kolanowym;

ze ścięgna Achillesa - po uderzeniu w ścięgno następuje zgięcie podeszwowe stopy i skurcz mięśni łydki; najlepiej, gdy badany klęczy, natomiast jeżeli leży, to kończynę zgiętą nieco w kolanie i z odwiedzionym udem przekłada się przez drugie podudzie wyprostowane i wtedy, podtrzymując stopę, uderza się w ścięgno; objaw Babińskiego (podeszwowy) - patologiczny, gdy utrzymuje się powyżej 2. roku życia - drażnienie podeszwy po zewnętrznym brzegu, od pięty do palców powoduje zgięcie grzbietowe palucha i wachlarzowate rozstawienie pozostałych palców (do 2. roku życia, wskutek braku pełnej mielinizacji dróg korowo-rdzeniowych objaw ten ma charakter rzekomy);

objaw Rosolimo - uderza się w opuszki palców stóp lub rąk, młotkiem lub swoimi palcami, gdy dodatni - występuje zgięcie podeszwowe lub dłoniowe palców.

Przy badaniu głowy, należy zwrócić uwagę na niektóre funkcje nerwów czaszkowych, a mianowicie:

nerw węchowy (I) - do oceny węchu możemy posłużyć się charakterystycznymi zapachami;

nerw wzrokowy (II) - w zależności od wieku dziecka należy określić widzenie przedmiotów i barw, a także ostrość wzroku (starsze dzieci) i odruchy źreniczne. Badanie tarczy nerwu wzrokowego i pola widzenia wykonują specjaliści; nerwy: okoruchowy (III), bloczkowy (IV), odwodzący (VI) -badanie ich opiera się przede wszystkim na ocenie ruchów gałek ocznych (mięśnie oczne), szpar powiekowych i samych powiek (opadanie powieki może być objawem uszkodzenia lub niedowładu n. III), oraz odruchów źrenicznych i obecności oczopląsu; nerw trójdzielny (V), twarzowy (VII) oraz słuchowy (VIII) -opisano w rozdziale: Badanie głowy i szyi; nerw językowo-gardlowy (IX), który zaopatruje mięsień ryl-cowo-gardłowy, jest odpowiedzialny za unoszenie tylnej części gardła do góry (połykanie). Odruch „gardłowy” (ściśnięcie i uniesienie gardła) wywołać można przez dotknięcie szpatułką tylnej ściany gardła, a odruch podniebienny (uniesienie), przez dotknięcie podniebienia. Nerw IX warunkuje ponadto czucie smaku z 1/3 tylnej części języka;

nerw błędny (X) ocenia się przy unoszeniu języka, wymawianiu wyrazów i ruchach podniebienia;

nerw dodatkowy (XI) - na podstawie prawidłowości unoszenia głowy, ruchów skręcania i obracania głowy; nerw podjęzykowy (XII) - przy badaniu języka: budowy, symetrii oraz ruchów przy wysuwaniu z jamy ustnej (drżenie, zbaczanie, ruchy „pląsawicze” i „rotacyjne”).

101