81086 Untitled Scanned 51

- 102 -

są nieefektywne, zarówno ze względu na trudności wynikające ze stosowanych metod projektowania jak i ze względu na trudności realizacji praktycznej takich układów. Dlatego też bardziej złożone układy cyfrowe mają struktury standardowe. Projektowanie układu polega na dostosowaniu układu o wybranej strukturze do realizacji danego zadania. Celowe jest więc poznanie szeregu struktur dostosowanych do różnych klas zadań. Wszystkie takie struktury utworzone są z zespołów, które dość łatwo dają się sklasyfikować według spełnianych funkcji. Zespoły takie, wykonywane zwykle jako elementy o średnim stopniu scalenia, nazywane są blokami funkcjonalnymi. Wyróżnia się cztery podstawowe grupy bloków funkcjonalnych:

-    bloki komutacyjne: multipleksery, demultiplekBeiy, kodery, dekodery, translatory kodów,

-    bloki przechowujące informacje: rejestry i pamięci,

-    liczniki,

-    bloki arytmetyczne.

W blokach funkcjonalnych zachodzi przekazywanie i przetwarzanie informacji. Informacje te wprowadzane są do bloku poprzez wejścia informacyjne, wyprowadzane - poprzez wyjścia informacyjne. Zwykle bloki funkcjonalne mogą realizować po kilka algorytmów przetwarzania informacji wejściowych. 0 sposobie działania bloku decyduje stan sygnałów sterujących, wprowadzanych do bloku poprzez wejścia sterujące. Bloki funkcjonalne mogą mieć ponadto wyjścia sygnalizacyjne do wyprowadzania sygnałów informujących o określonych stanach bloku.

Hiektóre bloki funkcjonalne służą do przetwarzania informacji wielobitowych. Informacja wielobitowa nazywana jest słowem.

4.1. BLOKI KOMUTACYJNE

4.1.1. Multipleksery

Multipleksery (rys.4.1) są to układy, których zadaniem Jeet przekazywanie informacji z jednego z wejść informacyj-

nych x_q *    na wyjście y. Numer wejścia, z którego ma być

przekazywane informacja, określony jest prz6z etan wejść ete-rujących, zwanych w tyra przypadku wejściami adresowymi A_q ą r    Najczęściej stan wejść adresowych (adres) przedstawio

ny jest w naturalnym kodzie dwójkowym. W takim przypadku,licz-

Rys.4.1. Multiplekser: a) symbol; b) przykład rozwiązania multipleksera czterowej-ściowego

ba sygnałów adresowych m związana jest z liczbą n sygnałów informacyjnych zależnością

_m

n = 2

Multipleksery wyposażone są ponadto w wejście sterujące S, zwane wejściem strobującym. Służy ono do bramkowania wejść informacyjnych.

Z multiplekserów o danej liczbie wejść informacyjnych zbudować można multipleksery o większej liczbie wejść, tworząc tzw. multipleksery piramidalne. Zasadę tworzenia multiplekserów piramidalnych, na przykładzie multipleksera sześćdziesię-cioczterowejściowego, złożonego z multiplekserów ośmiowejścio-wych, wyjaśnia rys.4.2. W takim układzie sygnał strobujący wystarczy wprowadzić do multipleksera wyjściowego.

Multipleksery o jednym sygnale wyjściowym nazywają się jed-nobitowymi. Wprowadzając te same sygnały adresowe do kilku multiplekserów jednobitowych otrzymuje się multiplekser wielo-

\