81947 Zasady Wykładni Prawa L Morawski7

* *^:

* » ■ Rozdział VI. Wykładnia językowa

się znajduje, chyba że w tekście danej ustawy jest wyraźne odesłanie do innej ustawy;

—    w razie braku definicji legalnej należy podjąć działania mające na celu ustalenie, czy budzący wątpliwości zwrot ma swoje znaczenie powszechnie ustalone w języku prawniczym (języku literatury prawniczej i języku orzecznictwa sądowego) danej gałęzi prawa;

—    w następnej kolejności należy odwołać się do języka powszechnego, czyli skorzystać najlepiej z kilku słowników polskiego języka ogólnego”.

7. Znaczenie literalne

Możemy w tym miejscu bliżej scharakteryzować pojęcie znaczenia literalnego. Znaczeniem literalnym normy lub jej fragmentu jest jej znaczenie potoczne, a jeśli odstąpiono od tego znaczenia nadając normie swoiste znaczenie prawne, prawnicze lub specjalistyczne, to znaczeniem literalnym jest właśnie to znaczenie. Dyrektywa pierwszeństwa wykładni językowej odnosi się właśnie do znaczenia literalnego przepisu prawnego.

Jeszcze raz przypomnieć należy, że w pewnych sytuacjach znaczenie potoczne, prawne lub prawnicze i swoiste danego pojęcia mogą się różnić i w tej sytuacji oczywiste pierwszeństwo przypisać należy znaczeniu prawnemu, następnie znaczeniu prawniczemu i specjalnemu danego pojęcia, a dopiero na końcu wolno jest się odwołać do jego znaczenia potocznego. Jak jednak wskazywaliśmy, w wykładni prawa w każdej sytuacji powinniśmy w pierwszym rzędzie chronić uzasadnione oczekiwania adresatów norm prawnych i w przypadku, gdy są nimi zwykli obywatele może to przemawiać za odwołaniem się do znaczenia potocznego, a nie znaczenia prawniczego lub specjalistycznego danego pojęcia.

8. Zakaz wykładni synonimicznej

Synonimy to wyrażenia różnokształtne, ale równoznaczne. Reguła zakazu wykładni synonimicznej zabrania przyjmowania, że normodawca nadaje różnym zwrotom to samo znaczenie. Spotykamy się jednak z licznymi wyjątkami od tej reguły. Taką samą regułę przyjmuje się w § 10 Zasad techniki prawodawczej z 2002 roku: „Do oznaczenia jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami”.

mmm 117 ■ «*