38
podobne zastosowanie i podobna wartość użytkową (np. masło i tłuszcze roślinne. kawa naturalna i zbożowa, futro naturalne i sztuczne ctc.).
Omówione dobra gospodarcze, którymi zaspokajamy różnorodne potrzeby mają tę właściwość, 2c są w swej istocie przedmiotami materialnymi, można je zmierzyć, zważyć, gromadzić. Potrzeby ludzkie zaspokajane są również przy pomocy środków niematerialnych, które określamy mianem usług niematerialnych (np. usługi lekarskie, adwokackie, nauczycielskie, telekomunikacyjne, ptieztowe. dostarczanie rozrywek itd.). Ich rola systematycznie wzrasta. Wraz z rozwojem postępu technicznego i kulturalnego pojawiają się nieustannie nowe dobra i usługi, zaspokajające coraz to bardziej zróżnicowane i wyrafinowane potrzeby człowieka.
1. Wymień potrzeby według hierarchii ich ważności.
2. Co rozumiesz przez subiektywny i obiektywny charakter potrzeb?
3. Co to są dobra wolne i gospodarcze?
4. Przedstaw rodzaje dóbr gospodarczych, uwzględniając różne kryteria klasy Gkacyjne.
2.3. Produkcja i czynniki produkcji
Dobra ekonomiczne, służące do zaspokajania potrzeb człowieka, są efektem procesu produkcyjnego.
Produkcja jest to działalność ludzka świadoma i celowa, przysto sowujaca zasoby i siły przyrody w celu wytworzenia dóbr służących zaspokojeniu potrzeb ludzkich.
(.idy myślimy o materialnych przedmiotach jako o środkach zaspokojeń' potrzeb nazywamy je dobrami. Jeśli zaś odbieramy je jako rezultat produkcji mamy do czynienia z produktami.
Produkcja może odbywać się dzięki wykorzystaniu zasobów ekonomicznych. które nazywamy czynnikami produkcji (czynnikami wytwórczymi).
Różnorodność czynników produkcji wpłynęła na potrzebę ich uporządko nia i klasyfikacji. Po raz pierwszy uczynił to w I połowie XIX wieku ekonomi francuski J.B. Say. który wprowadził trzy podstawowe makroczynniki. grupuj w sobie różnorodne elementy rzeczowe i fizyczne. Według niego możemy wyróż nić: pracę, kapitał i ziemię. V. kolei ekonomista angielski A. Marshall (przełom; X!X/XX w.) tę listę czynników produkcji powiększył o czwarty, ii. organizac'