82829 s 126 127

ROZDZIAŁ 5

126

natrzzakładowe, zaś w systemie źródeł prawa można zaliczyć je do źródt i prawa wewnętrznego. Uważa się, iż statuty i regulaminy zakładów admim stracyjnych (na przykład szkół) mają charakter normatywny²²⁷.

Najważniejszym wewnętrznym aktem prawa oświatowego jest statui szkoły lub placówki. Statut (łac. statutum - ‘postanowienie’) to, zgodni* z definicją słownikową, „zbiór przepisów regulujących strukturę, zadam,* i sposób działania instytucji albo organizacji”²²⁸. Zgodnie z art. 60 u.s.o „Statut szkoły lub placówki publicznej powinien określać w szczególności

1)    nazwę i typ szkoły lub placówki oraz ich cele i zadania,

2)    organy prowadzące szkołę lub placówkę,

3)    organy szkoły lub placówki oraz ich kompetencje,

4)    organizację szkoły lub placówki,

5)    zakres zadań nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki

6)    zasady rekrutacji uczniów,

7)    prawa i obowiązki uczniów, w tym przypadki, w których uczeń może zo stać skreślony z listy uczniów szkoły”.

W ustawie o systemie oświaty zauważamy instytucję uchwalenia statui u i instytucję nadania statutu²²⁹. „Nadanie statutu” jest uprawnieniem organu lub osoby zakładającej szkołę bądź placówkę i dotyczy pierwszego statutu Natomiast „uchwalenie statutu” należy do zakresu działania wewnętrznych organów szkoły lub placówki. Procedura projektowania i uchwalania zmian statutu szkoły lub placówki publicznej składa się z dwóch etapów:

1)    projektowanie zmiany przez radę pedagogiczną, ponieważ zgodni* z treścią art. 42 ust. 1 u.s.o.: „Rada pedagogiczna przygotowuje projekl statutu szkoły lub placówki albo jego zmiany i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki”,

2)    uchwalanie zmiany przez radę szkoły (art. 42 ust. 1 i art. 50 ust. 2 u.s.o.).

Statuty szkół i placówek publicznych powstają na podstawie ramowych statutów szkół i placówek poszczególnych typów, zawartych w rozporzą dzeniach ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, a w stosun ku do szkół i placówek artystycznych - ministra właściwego do spraw kul tury i ochrony dziedzictwa narodowego (art. 60 ust. 2 u.s.o.)²³⁰. Ramowy

²²⁷    W. Dawidowicz, Zagadnienia ustroju administracji państwowej w Polsce, Warszawa 1971) s. 99.

²²⁸    W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury>, Warszawa 2000.

²²⁹    P. Lisowski, Opinia VIII Oświata, Zeszyty Samorządowe 1995, nr 1, poz. 21, s. 84-85

²³⁰    Takim aktem jest na przykład rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 sierp nia 2005 r. w sprawie ramowych statutów placówek publicznych (Dz. U. Nr 52, poz. 466).

127

ORGANIZACJA SZKOŁY LUB PLACÓWKI OŚWIATOWEJ

i iint skierowany do szkół i placówek publicznych to forma ujednolicenia i * iwnego wewnętrznych zasad ich funkcjonowania. Prawo stanowienia go , * ,-(>/ centralne organy administracji wynika z ich odpowiedzialności za re-

•    h ację polityki oświatowej państwa. Nie można by jednak mówić o zacho-« min jednej z większych wartości szkoły i placówki, czyli samodzielności

Eiulonomii), jeśli statut ramowy regulowałby wszystkie sfery działalności, i ¹ icdzinami pozostawionymi do samodzielnej regulacji statutowej, umożliwiającej uwzględnienie lokalnych uwarunkowań, aspiracji i potrzeb śro-

•    1* iwiska, są na przykład:

⁴ określanie specyficznych celów i zadań edukacji, wynikających z potrzeb lokalnych i możliwości współpracy z innymi instytucjami oraz rodzicami uczniów i wychowanków,

-    decydowanie o sposobie wykonywania zadań przez opracowanie szkolnego programu wychowawczego i szkolnych standardów programów kształcenia. Szkolny program wychowawczy musi być zgodny z postanowieniami art. 53 ust. 3 Konstytucji RP, w którym zostało wyrażone prawo rodziców i opiekunów do wychowywania dzieci, ustanawianie zasad organizacji i pracy zespołów nauczycielskich,

■    określanie wewnątrzszkolnego system oceniania.

Inne zasady dotyczą treści i sposobu nadawania statutu szkole lub pla-

■    iwce niepublicznej. Statut nadaje osoba prowadząca, uwzględniając treść i i nwową (nie jest wymagana zgodność z ramowym statutem placówki lub -koly publicznej). Zgodnie z art. 84 u.s.o. statut szkoły lub placówki niepublicznej powinien zawierać:

-    nazwę, typ szkoły lub cel placówki oraz jej zadania,

⁴    określenie osoby prowadzącej szkołę lub placówkę,

-    nazwy organów szkoły lub placówki oraz zakres ich zadań,

⁵    organizację szkoły lub placówki,

•    prawa i obowiązki pracowników oraz uczniów szkoły lub placówki, w tym przypadki, w których uczeń może być skreślony z listy uczniów szkoły lub placówki,

•    określenie sposobu uzyskiwania środków finansowych na działalność szkoły lub placówki,

■    zasady przyjmowania uczniów do szkoły lub placówki.

Ustawa o systemie oświaty zawiera jedynie ogólne zasady dotyczące K ości statutu szkół i placówek niepublicznych. Niewątpliwym novum jest obowiązek wskazania źródeł finansowania. Nie muszą tego robić szkoły i placówki publiczne. Brak wzorowania statutu na statucie ramowym często