31984

•    w okresie PRL tzw. otwarty system źródeł prawa (rozchwiana koncepcja źródeł prawa)

Próby porządkowania prawa od lat 60’tych -* jedynie połowiczne, gdyż zawsze egzekutywa miała kompetencję do stanowienia prawa dotyczącego sytuacji obywatela (ponad 20 lat pracy niezakończonej nad ustawą o tworzeniu prawa). Pierwsze zmiany: Powstanie NSA (1980) i TK (1982/85) - ich orzecznictwo stopniowo ogranicza samowolę rządowego prawotwórstwa. Postulat stworzenia tzw. zamkniętego systemu źródeł prawa powszechnego —» podczas prac nad konstytucją przyjęto 4 podstawowe wnioski:

•    regulacja systemu źródeł prawa została ujęta całościowo w rozdziale III (art. 87-94) -autonomiczny charakter systemu źródeł prawa;

•    regulacja systemu źródeł prawa opiera się na hierarchicznej budowie, zapewniającej Konstytucji i ustawom najwyższą rangę (jedyny wyjątek art. 234) - zasada wiel oszczebl owośd;

•    regulacja systemu źródeł prawa wyjaśnia miejsce jakie zajmują umowy międzynarodowe;

•    regulacja systemu źródeł prawa opiera się na rozróżnieniu przepisów prawa powszechnie obowiązującego i prawa wewnętrznego.

Cechy systemu źródeł prawa:

•    hierarchiczność

•    normatywna koncepcja źródeł prawa - tzn. że tylko normy prawne tworzą system prawny, czyli orzeczenia TK nie.

•    dualizm źródeł prawa - podział na powszechne i wewnętrzne prawo został złamany przez samą konstytucję i tylko w niej mogą być od niego wyjątki:

•    art. 9 - „RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego" —» w tym zwyczaj;

•    art. 25 ust. 5 - umowy między RP a kościołami i związkami, jako podstawa ustawy;

•    art. 59 ust. 2 - układy zbiorowe pracy;

•    art. 61 ust. 4 - prawo do informacji - regulaminy Sejmu i Senatu określają tryb udzielania informacji o nich.

•    art. 227 ust. 1 zd. 1 w związku z ustawą o NBP.

•    zamknięcie systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego w aspekcie przedmiotowym i podmiotowym —► pomimo wyjątków linia orzecznicza TK broni tezy o zamknięciu systemu.