85346 P1100101

Maria Wojtak

O przemianach w języku mediów (prasa wyspecjalizowana)

Znamienne przeobrażenia w sposobie językowego ukształtowania wypowiedzi w mediach w ostatnich latach i uwarunkowania tych przeobrażeń zostały zauważone przez lingwistów (por. dla przykładu Majkowska, 2000:231-243 i wskazana tam literatura), trudno jednak mówić o ich wyczerpującym scharakteryzowaniu. Wyodrębnić można natomiast podstawowe typy modyfikacji, dookreślić tendencje, wskazać najważniejsze przejawy. Celem przedstawianego artykułu jest właśnie szkicowe zaprezentowanie przekształceń, jakim podlegają wypowiedzi prasy wyspecjalizowanej ze względu na problematykę i zakładanych odbiorców, na przykładzie bikeBoardu — pisma adresowanego do osób zainteresowanych zawodowo lub hobbistycznie rowerami górskimi, czy bardziej ogólnie kolarstwem (początkowo specjalny dział tego miesięcznika był poświęcony snowboardowi). Uwzględniam w analizach wszystkie numery wspomnianego periodyku z lat 1996-2000.

Nawet pobieżna lektura pozwala dostrzec znamienne tendencje w sposobie kształtowania wypowiedzi, po części zbieżne z prawidłowościami zaobserwowanymi w odniesieniu do innych mediów. Różnice mogą dotyczyć motywacji przemian, ich wyrazistości, zakresu lub językowych środków. Wspomnieć warto dla przykładu, że skłonność do potęgowania wyrazistości komunikatu (zob. Majkowska, 2000: 232 i n.) nie jest przejawem zwykłej mody, lecz skutkiem funkcjonowania w ramach określonego modelu komunikacji. Komunikowanie w bikeBoardzie jest nie tylko informowaniem, lecz interakcją, a relacje między uczestnikami (redakcja w roli nadawcy i bikerzy, jak siebie nazywają najczęściej, w roli odbiorców) sprawiają, że przebiega ono według schematu: swoi mówią do swoich, entuzjaści komunikują się z entuzjastami. Następuje w związku z tym zderzenie reguł komunikacji masowej i wzorców typowych dla niebezpośredniego kontaktu indywidualnego (wybrane aspekty tych zjawisk opisałam w oddzielnym studium).

Typowe dla prasy gatunki nie ulegają przy tym zmianom rewolucyjnym. Najmniejszy zakres mają przeobrażenia dotyczące podstawowych gatunków informacyjnych: wzmianek i notatek. Są one usytuowane na początku numeru i sygnowane tytułem, który ma przyciągać uwagę czytelników swoją