86020 skanuj0005 (602)

spójnego i konformistycznego wzoru”.

Shaw i McKay uważali, że choć w dzielnicach przestępczych dominuje także konformistyczny system wartości, to jednak funkcjonuje tam również konkurencyjny, dewiacyjny system wartości o dużej sile oddziaływania. Natomiast w dzielnicach, w których przestępczość jest niska, takiego konkurencyjnego systemu wartości bądź w ogóle nie ma, bądź też nie jest on na tyle silny i rozpowszechniony, by mógł wywrzeć istotny wpływ na zachowania młodzieży.

Nie może więc dziwić fakt, że nie jjrflpjhH¹ jp| nieletnich przestępców^! 9659 antyspołecznymi lub nieprzystosowanych. Wjęcz piieelffiiKR*# punktu widzenia wymagań i oczekiwań środowiska są oni doskonaleśjp)ijp8!ps$Stti, *

2)    Teoria konfliktu kultur Sellin

Sellin ostro przeciwstawił się traktowaniu norm prawnokamj^ jako jedynej jednostki analizy w kryminologii czy też w socjol<yg|f>izestępczośei. Przyznawał wprawdzie, że normy prawne, zwłaszcza normy prawa karnego, są zasadniczym instrumentem wymuszania konformizmu i fakt ten wyróżnia je poniekąd spośród innych norm zachowania. Stwierdził jednakże: „Wczorajsi ‘ przestępstwa mogą być dziś zachowaniami legalnymi, a to, co stanowi przestępstwo w jednym kraju, może być zachowaniem zgodnym z prawem w innym”.

Sellin ujmował społeczeństwo jako konglomerat różnorodnych kultur, grup i społeczności hołdujących odmiennym wartościom i przestrzegających innych norm postępowania. Jego zdaniem to, co w jednej grupie jest traktowane jako zachowanie dewiacyjne, w innej grupie o innej kulturze może być tolerowanym lub nawet zalecanym sposobem postępowania. W jego koncepcji społeczeństwo składa się więc jak gdyby z samych podkultur: etnicznych, terytorialnych, warstwowych, pokoleniowych. Często więc dochodzi do kolizji między kodeksami postępowania rozmaitych grup. „Konflikt norm ma miejsce wówczas, gdy odmienne reguły zachowania kierują różnymi sytuacjami życiowymi (...) Normy zachowania jednej grupy, której członkiem jest jednostka, mogą przewidywać jeden typ reakcji na daną sytuację, podczas gdy normy innej grupy, której członkiem jest ona także, mogą przewidywać reakcję dokładnie przeciwstawną”. Zróżnicowanie kulturalne, zdaniem Sellina, rodzi nieuchronny konflikt wartości i norm postępowania, który wywołuje zachowania dewiacyjne; IJważał on także, iż nakładanie się różnorodnych kultur, odmiennych standardów ocen, rozmaitych norm i wartości prowadzi do chaosu i dezoriegp^fi ątefjonormatywnej. Odnosi się l^lggówno do jednostek, jak i grup.

3)    Teoria zróżnicowanych powiązań CSutherlandl

Przez wiele lat teoria zróżnicowanych powiązań    punktem odniesienia w

rozważaniach    i pracach badawczych    uwarunkowaniom zachowań

dewiacyjnych.    teza, zgodnie z kllrą zachowanie przestępcze jest zachowaniem

wyuczonym, wydajesąjg oczywista, jednakże w rfeesi#|||tefiowstawała wcale oczywista nie była. Sutherłand uważał, źeczłowiek nie ma żadnych wrodzonych predyspozycji do zachowań nonkonformistyeznych. Zachowania konformistyczne i nonkonformistyczne, według niego, są pnysw^«j^p||fcwgalizagL Człowiek nie rodzi się bowiem z określonym repertuarem zachowań, leoęifsg^ę&h dopiero z czasem. W zwiążkjaj|%m logiczna wydaje się teza,XkJ * Hii1iiiii|iiiiiii]jJWIj<ljpi|yjjP zachowaniem wyiłęzotljilp, Ludzie stają się przestępcami wskutek kontaktu z wzorami przestępczymi oraz wskutek braku kóhtąita;i wzorami nieprzestępczymi. Każdy nieuchronnie przyswaja sobie kulturę,pod warunkiem^f Wme wzory pozostają w konflikcie.; twierdzenie teorii;^^^^ innymi słowy, że powiązania, 18fciiś|, • neutralne, jĆSli chodzi o przestępczość, mają znikomy Sgpjpf na tworzenie    zachowań

przestępczych albo nie mają żadnego wpływu.

9 twierdzeń składających się na teorię Sutherlanda:

1.    Zasadnicza część procesu uczenia    ygWił||fW go odbywa obrębie grup

pierwotnych

2.    Uczenie się zachowania przestępczego ćilijpi^żaró wito techniki popełniania