• przypisują uczeniu się wysoką wartość,
• umożliwiają czerpanie radości z nauki,
• mobilizują potencjał ludzki do aktywności,
• dzięki samodzielnemu formułowaniu celów umożliwiają tworzenie indywidualnych zasobów wiedzy,
• wzmacniają kompetencje autoedukacyjne,
• umożliwiają szybkie zdobywanie potrzebnych wiadomości, wykorzystuj ąc nowoczesne środki przekazu.
Problemy do dyskusji:
1. W jakich sytuacjach posługujesz się wymienionymi w tab. 1 wzorami uczenia się? Czego się wówczas uczysz?
2. Jaka strategia nauczania dominowała/dominuje podczas Twojej edukacji? Wskaż jej wady i zalety?.
3. Wymień metody nauczania i uczenia się, jakie stosujesz w swojej praktyce.
4. Jakie nowe metody nauczania i uczenia się wprowadziłeś/aś ostatnio do swojej praktyki?
5. Które z zaprezentowanych metod nauczania i uczenia się możesz wykorzystać w swojej praktyce?
Literatura zalecana:
Baer U., Gry dyskusyjne, Wyd. Klanza, bez miejsca wydania, 1997.
Oemetrio D., Zabawa na tle życia. Gra autobiograficzna w edukacji dorosłych, Wyd. Impuls, Kraków 1999.
Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2003.
Dubas E., Warsztaty przyszłości w naukach o wychowaniu, Wyd. Impuls, Kraków 1997.
Karaś S., Dydaktyka oświaty pozaszkolnej, Wyd. ITEE, Radom 1996.
Leigh D., Praktyczne metody pracy zespołowej, Wyd. ITEE, Radom 1997. Laguna M., Szkolenia, Wyd. GWP, Gdańsk 2004.
Mikinia A., Zając B,,Jak wdrażać metodą projektów?, Wyd. Impuls, Kraków 2001. Owczarz M. (red.), Poradnik edukatora, Wyd. CODN, Warszawa 2005. Półturzycki J., Dydaktyka dorosłych, Wyd. WSiP, Warszawa 1991.
Siebert H., Metody kształceniowe dorosłych, Wyd. Impuls, Kraków 2005. Szurawski M., Pamięć. Trening interaktywny, Wyd. Aha, Łódź 2007.
Szymański M. S., O metodzie projektów, Wyd. Żak, Warszawa 2000.
VII. Samokształcenie jako podstawowa strategia
EDUKACJI CAŁOŻYCIOWEJ
Oświata w duchu założeń edukacji ustawicznej powinna przygotowywać do samokształcenia. Francuski andragog Pilippe Carre wyodrębnił pięć modeli samokształcenia:
1. model integralny: charakteryzuje go pogłębianie wiedzy, wzbogacanie umiejętności; realizowany jest w instytucjach i wspierany przez poradniki, pomoce naukowe, lektury, wideo oraz media;
2. model egzystencjalny: odnosi się głównie do doświadczeń, które pozwalają, uczyć się od siebie z myślą o sobie, opiera się na treściach poznawczych i rozwoju hermeneutycznym, dokonuje się przez autorefleksję, narrację;
3. model edukacyjny: polega na ułatwianiu uczenia się; podmiot uczestniczy w tworzeniu własnego programu nauczania, dobiera nauczycieli, dba o indywidualizowania systemu nauczania i poznaje kryteria ocen;
4. model społeczny: charakteryzuje go sytuacja uczestniczenia w grupie, rozszerzenie wiedzy o zjawiskach społecznych, politycznych i kulturowych poprzez współtworzenie programu, realizację zadań, dzielenie się doświadczeniem, kontakty i przyjaźnie;
5. model poznawczy, obejmuje wzbogacanie wiedzy oraz podnoszenie kompetencji matekognitywnych, metalingwistycznych i metakomunikacyj-nych1
W powyższym ujęciu samokształcenie staje się podstawową strategią uczenia się przez całe życie. Współcześnie pojęcie samokształcenia wzbogaciło się o zagadnienia uczenia się incydentalnego, spontanicznego, niezamierzonego, które jednak w tym miejscu nie będzie przedmiotem rozważań. W niniejszym tekście koncentruję się na samokształceniu, które cechuje świadomość, celowość oraz samodzielność działań, dominującym w edukacji formalnej i pozaformalnej dorosłych. Mapę analizowanych zagadnień przedstawia poniższy wykres:
Ph. Carrć, A. Moisan, D. Poisson, L‘'autoformation, Parts 1997, cyt. za: O. Czerniawska, Szkice z andragogiki i georontologii, Łódź 2007, s. 35.
133